به گزارش شبکه اطّلاع‌رسانی «رهیاب»؛ ابراهیم سنائی شاعر برجسته خوزستان در یادداشتی نوشت: یکی از رویکردهای برنامه حسینیه معلی معرفی سبک‌های سنتی عزاداری در گوشه‌وکنار کشور ماست و البته رویکرد جالب و قابل‌توجهی است؛ اما متأسفانه سبک‌های سنتی و قدیمی حتی در محل بومی خود دیگر اعتبار و جایگاهی ندارند.

بنده پیش‌ازاین نیز در مقاله «مروری بر سبک‌های مداحی» اشاره کوتاهی به نابودی سبک‌های سنتی نمودم؛ ولی باز هم با این‌که بی‌فایده می‌دانم مطالبی را می‌نگارم.

البته ناگفته نماند اگرچه این نوشته فایده و تأثیری در احیای سبک‌های اصیل ندارد اما می‌تواند در شناسایی مقصران اضمحلال آن‌ها مفید فایده باشد و لازم است بگویم از جمله مقصران، کارشناسان حسینیه معلی هستند که در ادامه خواهم گفت.

برای مثال اگر این برنامه قصد معرفی سبک اصیل عزاداری استان بوشهر را داشته باشد، نمی‌تواند دایره‌های سینه‌زنی را نادیده بگیرد.

این سبک عزاداری سنتی و زیبای بوشهری صدها سال خورشیدی سابقه دارد؛ اما متأسفانه دیگر رونقی حتی در محل ابداع خویش ندارد و دلیل آن نیز هجوم فرهنگ بی‌اصالت عزاداری تهرانی به خطه بوشهر است.

علت بی‌اصالت تلقی نمودن فرهنگ عزاداری تهرانی را می‌توانید از طریق جستجوگرها جویا شوید تا دریابید آقایان مقصر اول اصالت فرهنگ تهرانی را دگرگون نموده و بعد اصالت سایر استان‌ها را به باد فنا دادند.

آقای حاج منصور ارضی حفظه‌الله تعالی، پدر مداحی نوین سبک تهرانی است و تا قبل از ایشان عزاداری تهرانی‌ها نیز اصالت داشت.

با ظهور حاج منصور ارضی و پیدایش فرهنگ جدید عزاداری نه‌تنها سبک اصیل تهرانی مضمحل، بلکه اصالت مداحی نیز ضایع شد تا جایی که مداحی تهران از چهارپایه‌خوانی شاه‌حسین بهار، زری‌باف و حاج اکبر ده‌باشی «مشهور به اکبر ناظم» به شورخوانی جواد مقدم و محمدحسین پویان فر رسید تا جایی که تماشای بی‌صدای فیلم‌های مداحی نوین تهرانی تشخیص حسینیه با دیسکوهای خارجی را برای بیننده سخت می‌نماید.

یعنی تهرانی‌ها نخست اصالت فرهنگ بومی خویش را زیر پا نهادند و بعد از طریق رسانه‌های قوی و قدرتمندی که دارند به فرهنگ سایر استان‌ها تاختن، طوری که برای مثال امروزه ۹۰ درصد هیأت‌های بوشهری به سبک نوین تهران اداره می‌شوند و سبک اصیل بوشهری حتی در محل ابداع خود طرف‌داری ندارد مگر سال‌خورده‌های قدیمی که با رحلت آن‌ها تعداد حامیان سبک مذکور به صفر می‌رسند.

امروزه نه‌تنها جوانان مداح ارتباطی با سبک‌های اصیل محل خویشتن ندارند، بلکه مداحان بااصالت سنتی را قبول ندارند و افتخار سنتی‌خوانی را ضعف بزرگی برای مداح و مداحی می‌دانند.

ابتدای بحثم عرض کردم از جمله مقصران اضمحلال سبک‌های سنتی کارشناسان برنامه معلی هستند و حالا برای اثبات ادعایم از شما مخاطبانم می‌پرسم:

آیا سبک مداحی سید رضا نریمانی اصفهان یا نوین تهران است؟

اگر حاج مهدی رسولی به سبک اصیل زنجانی مداحی می‌کرد، آیا چهره می‌شد؟

آیا سبک مداحی حاج‌محمد طاهری سبک اصیل تهران است؟

با تمام ارادتی که به طاهری‌ها دارم و آن‌ها را جزء مداحان معدودِ مؤدب می‌دانم باید بگویم محمد طاهری جزء متهمان ردیف اول اضمحلال سبک اصیل تهران است.

او نه فقط در نابودی سبک سنتی مقصر است، بلکه در ردیف اولین نفرات است که شعرهای محاوره با زبان کوچه و بازار را وارد مداحی کرد و چنانچه خاطر مخاطبان محترم باشد از جمل کارهای سخیف او سرود مشهور «اگر آن ماه نمونه رخ خود را بنمونه» بود که نشر فراگیرش از نشانه‌های ابتذال سلیقه مداحان مقلد ایشان است.

 یعنی مداحان تهران نه‌تنها سبک عزاداری و سینه‌زنی را ضایع نمودن، بلکه در ابتذال سلیقه شنوندگان مداحی نقش غیرقابل‌انکاری دارند.

اینجانب از عوامل حسینیه معلی به‌خاطر معرفی سبک‌هایی که فراموش شده‌اند تشکر می‌نمایم؛ اما معتقدم با نمایش آن‌ها طرفی بسته نخواهد شد الا حسرتی که با دیدنشان نصیب قدیمی‌ها می‌گردد.

انصافاً جای تأسف است این‌که امروزه قاطبه مداحان مشهور کشور به سبک نوین تهرانی می‌خوانند و چنانچه باقی به سبک بومی خویش مانده بودند، شاخص نمی‌شدند.

این‌که مداحان خاص از سبک بومی مناطقشان عدول نموده‌اند تأسف‌آور است؛ اما تأسف‌آورتر این است که این‌ها سبک اصیل زادگاه خویش را با سبکی معاوضه کردند که نوظهور است و هیچ اصالتی ندارد.

این درد کمی نیست که امروز از هرجای کشور مداحی را به شهر خویش فرا بخوانی، می‌آید و برایت تهرانی می‌خواند و در روزگار ما بسیار اندک هستند آن‌هایی که مشهور باشند؛ اما تهرانی‌خوان نباشند.

ناگفته نماند از جمله مداحان معدودی که مشهورند اما تهرانی‌خوان نیستند، آقایان حاج صادق آهنگران و حاج مرتضی طاهری هستند.

حاج صادق که اعجاز دفاع مقدس است و پیش از ظهور سبک نوین تهرانی مشهور بوده و حاج مرتضی که تهرانی می‌خواند؛ اما تهرانی اصیل.

  
  انتهای خبر/