به گزارش شبکه اطلاع‌رسانی«رهیاب»؛ هر ساله در شب پانزدهم ماه رمضان هم‌زمان با میلاد امام حسن مجتبی علیه‌السلام آیین کهن «گرگیعان» در خوزستان برگزار می‌شود. «گرگیعان» یا «قرقیعان» نام یک آئین سنتی رایج بین مردم عرب استان است که توسط کودکان اجرا می‌شود.

کودکان با پوشیدن لباس‌های نو و محلی یعنی دشداشه برای پسران و عبا برای دختران، به خانه‌های مختلف می‌روند و از همسایگان عیدی و شیرینی می‌گیرند.

روایت بزرگ‌ترهای خوزستانی از رسم قُرقیعان یا همان گرگیعان این است که در زمان میلاد امام حسن مجتبی علیه‌السلام، کودکان و مردم مدینه برای گرفتن هدیه و مژدگانی به مناسبت تولد اولین نوه پیامبر با شعار «قره‌العین گویان» به سمت خانه ایشان و خانه امام علی علیه‌السلام می‌رفتند.

پس از آن؛ این شادی مردم مدینه، هرساله تکرار و به یک آیین در شبِ نیمه ماه رمضان بین مردم عرب چندین کشور عربی تبدیل شد. به مرور اما کلمه قره‌العین به قرقیعان و در عربی محلی به گرگیعان تبدیل شده است.

گرگیعان" ریشه‌ای تاریخی دارد در مناطق عرب‌نشین توسط کودکان اجرا می‌شود. نام اصلی این آیین «قرقیعان» است؛ ولی با توجه به این که عرب‌های خوزستان در تلفظ حرف «قاف» را در بیشتر کلمات «گاف» ادا می‌کنند به آن «گرگیعان» می‌گویند.

این آیین سنتی در هرمزگان «آرگیز گردانی» و در بندر دیلم و بوشهر «گره‌گشو» نام گرفته است همچنین «گرگیعان» با نام‌های مختلف در کشورهای عربی وجود دارد. مردم بغداد آن را «ماجینه» و اهالی جنوب بغداد به آن «کرکیعان» می‌گویند.

در بحرین نیز «قرقاعون»، قطر «قرنقعوه»، کویت و شرق عربستان «قریقعان»، عمان «قرنقشوه» و در امارات متحده عربی به نام «حق اللیله» نامیده می‌شود.

برگزاری مراسم شب تولد امام حسن علیه السلام به این شکل است که کودکان در هر منطقه با خواندن شعرهایی که به شکل مختلفی در بین عرب‌های مسلمان خوانده می‌شود اهالی آن خانه را مورد خطاب قرار می‌دهند و به جمع‌آوری عیدی، شیرینی و انواع خوراکی می‌پردازند.

اهالی محل و بزرگ‌ترها هم با روی باز از کودکان استقبال می‌کنند و شیرینی و آجیل و خوراکی‌ها را میان آنها تقسیم می‌کنند.

اجرای مراسم «گرگیعان» در میان کودکان کویتی با شعار «قرقیعان و قرقیعان بین اقصیر و رمضان» «قرقیعان و قرقیعان بین شعبان و رمضان»، کودکان اماراتی با شعار «انطونه حق‌الله یرضی علیکم‌الله» «حق خداوند را بدهید خداوند از شما راضی باشد» و کودکان دیگر کشورهای عربی با شعار «عطونا الله یعدیکم بیت مکه یودیکم» «به ما عیدی بدهید که خدا به‌عنوان عیدی سفر مکه به شما بدهد» به شادی در کوچه‌ها می‌پردازند.     

 کودکان سنگ‌های کوچکی به دست می‌گیرند و در حالی‌که به‌سمت خانه همسایه‌ها راه می‌افتند، سنگ‌ها را به‌هم می‌کوبند و با ریتم آن، هم‌نوایی می‌کنند و ترانه‌هایی می‌خوانند. با خواندن این اشعار بر در خانه‌ها می‌کوبند.

کودکان عرب خوزستان با شور و شعف می‌خوانند: «ماجینه یا ماجینه حل الکیس و انطینا» «آمدیم و آمدیم کیسه را باز کن و به ما عیدی و شیرینی بده» و یا خطاب به کسانی که بر پشت‌بام باشند می‌گویند: «یا اهل سطوح تنطونه لو نروح» «ای افرادی که بالای پشت‌بام ایستاده‌اید به ما عیدی می‌دهید یا برویم؟

کودکانی که دست جمعی برای گرفتن عیدی روانه کوچه‌ها می‌شوند به دو گروه تقسیم می‌شوند؛ گروه نخست می‌گوید: «گرگیعان و گرگیعان» و گروه دوم جواب دهد: «الله یعطیکم رضعان» خدا به شما بچه دهد» یا این که «گرگیعان و گرگیعان؛ الله ایخلی اولیدکم» «خدا پسرتان را نگه دارد».

در این آیین اهالی خانه‌ها به بچه‌ها که هر یک کیسه‌ای را در دست دارند آجیل، شیرینی، انواع خوراکی و عیدی می‌دهند. این مراسم تا پاسی از شب نیمه ماه مبارک رمضان ادامه می‌یابد. چند سالیست گرگیعان در خوزستان همانند گذشته با همان سبک و سیاق و با همان طراوت و تازگی برگزار می‌شود.     

انتهای خبر/