به گزارش شبکه اطّلاع‌رسانی «رهیاب»؛ مشکلات ثبت‌نام دانش‌آموزان در مدارس، سال‌هاست که به‌صورت ثابت در حال تکرار است و تا امروز نسخه قابل درمانی برای آن، از سوی مسئولان در دوره‌های مختلف ارائه نشده است. تکرار این مشکلات باعث شده است هر تابستان شاهد دغدغه و دل‌نگرانی خانواده‌ها برای ثبت‌نام فرزندانشان در مدارس باشیم. مراجعات متعدد به محل ثبت‌نام و مناطق آموزش‌وپرورش هم کمتر نتیجه مثبتی را به همراه داشته است.

این روزها که به‌تازگی سال تحصیلی دانش‌آموزان تمام شده، چشممان به گوشه و کنار شهر که می‌افتد بنرهایی از تبلیغات مدارس غیردولتی و کسب رتبه و مقام‌های دانش‌آموزان در این مدارس می‌بینیم؛ والدین نیز سر دو راهی هستند که مدارس دولتی بهتر است یا غیردولتی؟ این سئوال سال‌هاست که تبدیل به سئوال اصلی خانواده‌هایی شده است که فرزندانشان در آستانه ورود به مدرسه یا مقطع جدید هستند. 

دوراهی ثبت‌نام در مدارس دولتی یا غیردولتی که زیر سایه تنوع مدارس و شکل‌گیری دوگانه شهریه - کیفیت رقم خورده است، خانواده‌های بسیاری را درگیر کرده است و اگر در این بازار توانی برای رقابت داشته باشید، مدارس خاص و غیردولتی سهم فرزندتان می‌شود. 

خانواده‌هایی که از همین روزهای نزدیک به پایان سال تحصیلی و آغاز فصل ثبت‌نام مدارس، این‌گونه برایشان القا شده است که برای دریافت آموزش باکیفیت‌تر، آزادی عمل و توجه به دانش‌آموز باید دست‌به‌جیب شوند و فرزند خود را در یکی از مدارس خاص یا غیردولتی ثبت‌نام کنند و در شکل‌گیری چنین تصوری، قصور مسئولان کشور و نادیده گرفتن حقوق دانش‌آموز و خانواده در مدارس دولتی، سهم بسیاری داشته است.

معصومه فتحعلی‌پور در جواب این سئوال اظهار کرد: بین کارشناسان متخصص این حوزه و حتی مسئولان آموزش‌وپرورش اختلاف است، این که پول بیشتری بدهند و مهارت بیشتری یاد بگیرند یا اینکه در مدارس دولتی با شکل واقعی جامعه روبه‌رو شوند؟

وی که مادر دو دختر است و هر سال با این چالش روبروست، افزود: از آنجا که توسعه و پیشرفت هر جامعه‌ای در گرو تربیت نسل فرهیخته است و آموزش‌وپرورش پس از بنیان خانواده دومین بستر پرورش نسل آینده است؛ لذا تحقق سیاست‌های آموزشی و تعلیم و تربیت در جمهوری اسلامی در راستای مسیر ایجاد تمدن اسلامی از اهمیت بالایی برخوردار است.

این کارشناس رسانه‌ای گفت: گام اول تحقق چنین مهمی فراهم‌سازی بستر آموزشی مناسب جهت رشد و تعالی نسل آینده توان با عدالت آموزشی بدون هرگونه تبعیض است. 

فتحعلی‌پور بیان کرد: متأسفانه یکی از مصادیق نوظهور در عرصه سیستم نظام آموزش‌وپرورش کشور رشد مدارس غیردولتی در کشور است. 

وی ادامه داد: به نظر می‌رسد عملاً در آموزش‌وپرورش ما نوعی دوگانگی بین اهداف حاکمیتی و اهداف خانواده‌ها وجود دارد؛ زیرا باور عمومی بر این است که مدارس دولتی برتر و فرزندان را برای حضور در جامعه آماده خواهند کرد؛ اما برخی دیگر معتقدند فضای رشد آموزشی خلاقیت و نوآوری در مدارس غیردولتی فراهم‌تر است اگر مدارس دولتی بهترند دولت باید برنامه‌ای جهت تقویت و توسعه زیرساخت‌های آن فراهم سازد به‌طوری‌که انتخاب اول هر خانواده‌ای جهت ورد فرزندان به جامعه مدارس دولتی باشد.

این کارشناس رسانه عنوان کرد: اما متأسفانه نظام تعلیم و تربیت طی سالیان متوالی دارد در تب ناکارآمدی می‌سوزد که در این میان نمی‌توان نقش دولت‌ها و مجلس را در تسریع این روند نادیده گرفت چرا که عدم تأمین منابع مالی لازم جهت ارتقای زیرساخت‌های آموزشی چالش‌هایی همچون رشد مدارس غیردولتی را رقم زده و تداوم این روند منجر به ایجاد به شکاف جدی میان مدارس دولتی با مدارس متنوع غیردولتی و تغییر سلیقه خانواده‌ها از مدارس دولتی به غیردولتی شده است. 

شکل‌گیری این وضعیت در حالی است که ما اصل ۳۰ را در قانون اساسی داریم و در آن صراحتاً تأکید شده: «دولت موظف است وسایل آموزش‌وپرورش رایگان را برای همه ملت تا پایان دوره متوسطه فراهم سازد و وسایل تحصیلات عالی را تا سرحد خودکفایی کشور به طور رایگان گسترش دهد.» 

اما آموزش‌وپرورش در تمام این سال‌ها برای ارائه آموزش باکیفیت چشم به جیب مردم داشته است و در عمل به‌جای اجرای اصل ۳۰ قانون اساسی، مدارس متنوعی را شکل داده‌اند که به‌ازای دریافت آموزش باکیفیت باید پول پرداخت! و البته که ورود به برخی از این مدارس «شاهد، نمونه دولتی و سمپاد» در کنار پرداخت شهریه و آزمون به برخی شرایط خاص نیاز دارد که کمتر سهم دانش‌آموزان خانواده‌های عادی خواهد شد.

نظام آموزش طبقاتی و مدارس متنوع، کار را تا جایی پیش برده که مدارس دولتی عادی در حاشیه قرار بگیرند آن هم در شرایطی که به گفته مدیران مدارس دولتی نه سرانه اختصاص‌یافته به مدارس برای هزینه مدرسه کفایت می‌کند و نه عملکرد آزمون‌های سراسری و المپیادها عملکرد مثبتی از روند آموزش دانش‌آموزان مدارس دولتی را نشان می‌دهد.

لذا قطعاً سیاست‌های کلان و اولویت‌های نظام آموزشی کشور به‌خصوص در زمینه حمایت و ارتقای کیفیت مدارس عادی دولتی باید اصلاح شوند تا تب گرایش اولیا جهت انتخاب مدارس غیردولتی فروکش کند. 

علی‌رغم اینکه در سال‌های قبل مقام معظم رهبری خواستار تقویت و توجه به مدارس دولتی شدند؛ ولی آموزش‌وپرورش برنامه‌ها و سیاست‌های واضحی برای تقویت مدارس دولتی عرضه نکرد و با اتخاذ سیاست‌گذاری‌هایی همچون تأثیر معدل امتحانات نهایی در کنکور روند تضعیف مدارس دولتی شدت بیشتری گرفت. 

اما تمرکز بر تقویت و توسعه مدارس خاص اعم از غیردولتی و تیزهوشان و...در کنار کم‌توجهی به مدارس دولتی نشان داده است که نتایج نظام آموزشی کشور بر مبنای ارزیابی‌های بین‌المللی و شاخص‌هایی همچون مهارت‌آموزی وضعیت مطلوبی ندارد، لذا بهترین راهبرد برای افزایش کیفیت و برابری آموزشی حمایت از کیفیت‌بخشی به مدارس دولتی است. 

نظام آموزش طبقاتی و مدارس متنوع کار را تا جایی پیش برده که مدارس دولتی عادی در حاشیه قرار بگیرند آن هم در شرایطی که به گفته مدیران مدارس دولتی نه سرانه اختصاص یافته به مدارس برای هزینه مدرسه کفایت می‌کند و نه عملکرد آزمون‌های سراسری و المپیادها عملکرد مثبتی از روند آموزش دانش‌آموزان مدارس دولتی را نشان می‌دهد.

هر چند ادعا شد سیاست گسترش مدارس غیردولتی در نهایت با کاستن از تعداد دانش‌آموزان تحت پوشش این مدارس به دولت‌ها فرصتی برای تمرکز و توجه بیشتر به مدارس دولتی خواهد داد؛ اما از زمان تصویب قانون تأسیس مدارس غیردولتی در سال ۱۳۶۷ تاکنون هیچ پژوهش جامعی صحت این ادعا را به اثبات نرسانده است.

نکته مهم‌تر این است که بسیاری خانواده‌ها با مراجعه به مدارس دولتی و غیر به این جمله بر می‌خورند که ظرفیت تکمیل است! و این موضوع موجب سرگردانی بسیاری از اولیاء دانش‌آموزان شده است.

مادری که برای ثبت‌نام فرزندش در پایه هفتم به یکی از مدارس دولتی به منطقه سه آموزش‌وپرورش مراجعه کرده و با این جمله از سوی مدیر مدرسه مواجه شده است که ظرفیت تکمیل است و به‌هیچ‌عنوان امکان ثبت‌نام وجود ندارد، می‌گوید: به ستاد ثبت‌نام آمدم مشکلم را حل کنند اما می‌گویند فرزندم باید به مدرسه دیگری که ظرفیت خالی دارد، برود این مدرسه به محل زندگی ما خیلی دور است؛ از محله دیگری به منطقه سه آمده‌ام و به مدرسه محدوده زندگی هم که مراجعه می‌کنم، می‌گویند «ظرفیت‌تکمیل است و دانش‌آموزان مدارسی را که آموزش‌وپرورش به ما معرفی کرده است، ثبت‌نام می‌کنیم.» 

رهبر انقلاب در یازدهم شهریور سال ۹۹ نیز در دیدار با رؤسا و مدیران وزارت آموزش‌وپرورش متذکر شدند: «یک نکته در باب عدالت آموزشی بحث مدارس دولتی است که مراقب باشیم مدارس دولتی جوری نباشد که دانش‌آموزی که در مدارس دولتی تحصیل می‌کند، احساس کند که مثلاً فرض کنید امکان قبولی‌اش در کنکور کمتر است؛ این‌طور نباید باشد یعنی بایستی ما سطح مدارس دولتی را، هم از لحاظ آموزش و هم از لحاظ پرورش، جوری بالا بیاوریم که خود آن دانش‌آموز احساس اعتماد کند، خانواده او هم که می‌خواهند این فرزند را بفرستند به مدرسه دولتی، احساس نکنند که دارند او را به یک جایی بی‌پناه می‌فرستند و رها می‌کنند؛ این جوری نباید باشد؛ باید به مدارس دولتی به معنای واقعی کلمه رسیدگی بشود.» 

ایشان همچنین در اردیبهشت سال جاری مجدداً بر تقویت مدارس دولتی تأکید کردند که جا دارد نهاد مربوطه این موضوع را با اولویت فوری در دستور کار قرار دهد.

با وجود تأکیدات رهبر انقلاب در باب توجه به مدارس دولتی، هنوز آموزش‌وپرورش برنامه‌ها و سیاست‌های واضحی برای تقویت مدارس دولتی عرضه نکرده است از سوی دیگر به اذعان برخی کارشناسان، سیاست‌گذاری‌هایی که اخیراً شکل گرفته از جمله مصوبه کنکوری شورای عالی انقلاب‌فرهنگی در مسیر تضعیف مدارس دولتی است. 

ناگفته نماند بسیار از اولیا انتظار دارند در دوره ابتدایی، یادگیری مهارت‌های عمومی زندگی در مدارس تبیین شود که اگر در مدارس دولتی باکیفیت و مبتنی بر استاندارهای تعریف شده ارائه شود، ترجیح اولیا بر این است که فرزندانشان بدون توجه به خصوصی یا دولتی بودن مدرسه، از یک آموزش باکیفیت بهره‌مند شوند؛ اما دلیل بالا بودن درصد دانش‌آموزان دوره ابتدایی در مدارس غیردولتی استان، نه به دلیل ارائه آموزش متنوع و باکیفیت‌تر این مدارس، بلکه دلیل عمده ضعف آموزش‌وپرورش دولتی در ارائه یک آموزش باکیفیت به دانش‌آموزان است. 

از سویی دیگر برخی معتقدند تعدد مدارس غیردولتی اتفاقی خوب و بستری جهت ارتقای کیفیت آموزشی است درحالی‌که خارج کردن دانش‌آموزان با استعداد کمی بالاتر سبب می‌شود مدارس دولتی فضایی برای دانش‌آموزانی شود که امکان کمتری داشتند و تعابیری ناشایست مثل مدرسه خوب و مدرسه بد، معلم خوب و معلم بد، دانش‌آموز خوب و دانش‌آموز بد و... از وقتی ایجاد شد که این مدارس تأسیس شدند.

به‌این‌ترتیب نخبگانی که می‌توانند عامل پیشرفت باشند تفکیک شده و به‌جای مدارس دولتی در مدارس خاص تحصیل می‌کنند؛ شرایط به‌گونه‌ای است که رتبه‌های برتر کنکور سال‌هاست متعلق به دانش‌آموزانی است که در مدارس خاص درس می‌خوانند.

انتهای خبر/