به گزارش رهیاب،تکدی‌گری معضل اجتماعی شایع در بسیاری ازکلان‌شهرها و کشورهای درحال‌توسعه است؛ با این تفاوت که میزان بروز، زمینه‌ها و عوامل گسترش و نحوه مقابله با آن برحسب ویژگی‌های اقتصادی- اجتماعی و فرهنگی کشورها متفاوت است. کشور ما نیز از بروز پدیده تکدی گری و پیامدهایش مصون نیست. درواقع شرایط خاص متکدیان به‌گونه‌ای است که بی‌توجهی و غفلت نسبت به گسترش آن میزان معضلات و انحرافات اجتماعی را افزایش می‌دهد و شرایط نابهنجار آن‌ها، آسیب‌های بسیاری را در جامعه تولید یا بازتولید خواهد کرد.

تکدی‌گری نه حرفه‌ای تولیدی است و نه یک مسئولیت اجتماعی به شمار می‌رود. مقابله با تکدی گری باید به‌عنوان یک امر مهم اجتماعی موردتوجه مدیران شهری قرار گیرد و باید برنامه‌ای منسجم و منظم برای ایجاد اشتغال متکدیان و سروسامان دادن به وضعیت آن‌ها اندیشیده شود. فقدان اشتغال و کار مناسب، نداشتن مهارت و فنون شغلی، فقر مادی، پیری، ازکارافتادگی، اعتیاد، معلولیت و بیماری، سست بودن بنیان، بالابودن هزینه زندگی و … از مهم‌ترین عواملی است که به ایجاد پدیده تکدی‌گری می‌انجامد. 

البته موضوع تکدی‌گری تنها یک پدیده و معضل اقتصادی و مرتبط به بحران در این حوزه نیست؛ بلکه ارتباط تنگاتنگ و استواری با مسائل فرهنگی و اجتماعی جامعه دارد.

اين روزها شهر اهواز نیزدر كنار آسيب‌ها ومشكلات ريز و درشت خود با گسترش پديده تكدي گري مواجه است، پديده‌اي كه ضمن مخدوش كردن چهره شهر سبب بروز آسيب‌هاي اجتماعي بسياري نيز شده است.

فعالیت کودکان کار و متکدیان در خیابان‌ها و چهارراه‌های اهواز رو به روز بیشتر می‌شود و با پاک کردن شیشه خودروها، فروش گل، اسپند دودکردن و... درآمد خوبی دارند.

 فعالیت کودکان کار محدود به اهواز نمی‌شود و اتباع خارجی مثل افغانستانی و پاکستانی نیز فعالیت دارند. برخی از آن‌ها می‌گویند: از طرف افرادی برای این کار تشویق شده‌اند و درآمد حاصل از این کار‌ها را تحویل می‌دهند.  به گفته شاهدان عینی؛ افرادی در ابتدای روز کودکان کار را با خودرو‌های گران قیمت در نقاط مختلف شهر مستقر و سپس در ساعات پایانی شب آن‌ها را جمع آوری می‌کنند. 

یکی از کارشناسان جامعه شناسی اهواز در گفتگو باخبرنگار ما با بیان اینکه برخی استان‌های همجوار به صورت عمد اقدام به ارسال متکدیان خود به خوزستان می‌کنند، توضیح داد: متاسفانه به دلیل مشکلات فرهنگی مردم درعدم تشخیص پرداخت کمک‌های خود به متکدیان یا موسسات خیریه، استان‌های دیگر از این ضعف ما سوء استفاده کرده و اقدام به جمع آوری و انتقال متکدیان خود به استان خوزستان می‌کنند.

وی افزود: در خوزستان مردم به جای پرداخت کمک‌های خود به اماکن موثق مانند انجمن‌های خیریه، به متکدیانی می‌دهند، که در سطح شهر برای کسب درآمد سد معبر کرده‌اند.

این کارشناس با بیان اینکه درآمدی را که متکدیان از سطح شهر کسب می‌کنند، از درآمد یک کارمند هم بالاتر است متذکر شد: فرد متکدی به عنوان یک مصرف کننده نمی‌پذیرد این درآمد از او گرفته شود؛ و در اردوگاه زندگی کند.

بنابراین آن‌سوی دیگر پدیده تکدی‌گری کسانی هستند که به متکدیان کمک می‌کنند. به‌عبارت‌دیگر تکدی‌گری تعاملی است بین متکدی و کمک‌کننده، بنابراین گام ضروری در این زمینه، تغییر نگرش جامعه نسبت به این پدیده است. در جامعه ما عموم افراد، متکدیان را افرادی نیازمند می‌پندارند. از این منظر تغییر نگرش جامعه، مقوله‌ای اساسی و مهم است که البته کاری دشوار و زمان‌بر است. 

 براساس قانون ۱۱ دستگاه اجرایی شامل؛ شهرداری، کمیته امداد، نیروی انتظامی، دادگستری، بهداشت، بهزیستی، بیمه خدمات درمانی، تامین اجتماعی، صدا و سیما، هلال احمر و آموزش و پرورش متولی ساماندهی کودکان کار و متکدیان هستند.

 نهاد و دستگاه براي ساماندهي كودكان كار و خياباني وظايفي دارند و متولي اصلي كار بر عهده سازمان بهزيستي است، اما كم‌كاري اين ۱۱ دستگاه موجب‌شده كار ساماندهي اين كودكان روي زمين بماند. بچه‌هايي كه گفته مي‌شود 80 درصدشان اتباع هستند، اما حضورشان در شهر بيانگر تعميق آسيب‌هاي اجتماعي است و خودشان هم در چرخه اين آسيب‌ها گرفتارند.

امروزه تکدی‌گری به یک حرفه پول‌ساز و مافیایی تبدیل‌شده است، «عده زیادی از متکدیان به‌ویژه در اهوازساعت کار معین، محل و موقعیت از پیش مشخص‌شده برای تکدی‌گری دارند و به‌صورت گروهی و سازمان‌یافته و تحت مدیریت افراد سودجو و منفعت‌طلب گدایی می‌کنند. در حقیقت تکدی‌گری، زاده وضعیت نابسامان اقتصادی است که در هر جامعه بسته به وضعیت آن در انواع مختلف بروز و در جامعه ایجاد معضل می‌کند.» و «حادترین نوع آن استفاده از زنان و کودکان برای تحریک احساسات است. شیوه‌های تکدی گری در جوامع روزبه‌روز در حال تغییر است و گدایان هرروز با ترفندهای تازه به سراغ مردم می‌روند و سعی می‌کنند احساسات آنان را برانگیزانند تا در جهت کسب منفعت خود از آن بهره‌جویند.»

واقعیت این است که گروهی از متکدیان نیازمند واقعی نیستند و به شکل سازمان‌یافته فعالیت می‌کنند. نتایج برخی پژوهش‌ها نشان می‌دهد، حدود ۶۰ درصد از كسانی كه به شغل تكدی‌گری در اهوازمشغولند نياز مالی ندارند و برخی از آن‌ها از سلامت کامل برخوردارند و فقط به‌ واسطه کاهلی و جلب‌ ترحم مردم گدایی می‌کنند و بيش از ۷۰ درصد اين افراد در قالب باندهای سازمان‌یافته به اين فعاليت مشغول‌اند و به‌طور متوسط  ماهیانه، درآمدی بین ۳۰ تا ۶۰ میلیون تومان دارند. آن‌ها به‌تمامی قوانین و راهکارهای فرار از قانون آگاه‌اند و مدیریت صحیح و بدون نقص آن‌ها موجب شده تا به‌صورت سازمان‌یافته اقدام به کسب درآمد کنند. 

 مهران کریمیان، مدیرکل بهزیستی خوزستان می‌گوید: سه مرکز روزانه ساماندهی کودکان کار و یک مرکز شبانه روزی نگهداری کودکان کار بی سرپرست و بدسرپرست که در خیابان‌ها رها شده بودند، در اهواز فعال است. بیش از یک هزار و ۵۰۰ کودک کار و متکدی در استان خوزستان شناسایی شده است که علاوه بر زشت شدن چهره شهر، مسائلی از جمله؛ بازماندن از تحصیل و دوری از مراقبت‌های بهداشتی را به دنبال دارد. 

به‌بیان‌ دیگر در مواجهه با این پدیده باید توجه داشته باشیم که متکدیان چندین دسته‌اند. برای متکدیان جوان و کسانی که نگاهی حرفه‌ای به تکدی‌گری دارند، ایجاد اشتغال باید به صورتی باشد که درآمد مکفی برای آنان به همراه داشته باشد. بااین‌وجود به دلیل اینکه تکدی‌گری برای این دسته از افراد حرفه‌ای پردرآمد و بدون دردسر است نمی‌توان انتظار داشت که همه آنان در صورت پیشنهاد کاری با درآمد مکفی از تکدی گری دست‌بردارند. 

بخشی از متکدیان را زنان، کودکان و سالخوردگان و معلولان تشکیل می‌دهند که برای آنان حمایت‌های اجتماعی موضوعیت پیدا می‌کند و جدا کردن این گروه از خیل متکدیان، مستلزم کارآمدی نظام تأمین اجتماعی است. نظامی که بتواند نیازهای مالی آنان را در حد لازم برآورده سازد و ازنظر درمانی تحت پوشش قرار دهد. حمایت‌های اجتماعی که درحال حاضر توسط نهادهایی چون کمیته امداد امام خمینی (ره) انجام می‌شود نه شمولیت دارد و نه آن‌قدر هست که بتواند ضروریات زندگی این دسته از متکدیان را برآورده سازد. به‌ویژه آنکه تکدی‌گری درآمد بسیار زیادی دارد و قبح اجتماعی آن برای بسیاری از افراد جامعه ازمیان‌رفته است. 

 به طورحتم آنچه سبب افزایش معضل تکدی‌گری و توسعه بیش از پیش آن در سطح شهر اهواز شده است، مهیا شدن بستر اجتماعی و فرهنگی  دراین شهر و رفتار عمومی اجتماعی مردم است.

از آنجا که حل این معضل مستلزم برنامه‌ریزی زیربنایی فرهنگی با اولویت تقدم بر طرح‌های عملیاتی است، مدت‌هاست‌ انتظارها از ورود جدی نهادهای مربوطه من جمله « فرمانداری اهواز،کمیته امداد، شهرداری اهواز،بهزیستی» برآورده نشده و ساماندهی معضل تکدی‌گری در اهواز بر زمین مانده است.

همچنین شهروندان نیز باید نسبت به به تبعات کمک به متکدیان آگاه شوند و در این زمینه فرهنگسازی گسترده‌ای صورت پذیرد. بی شک اگر شهروندان بدانند که کمک آنها به یک متکدی در حقیقت تشویق وی به ادامه تکدی‌گری و دور کردن هرچه بیشتر وی از اجتماع و یک زندگی سالم است می‌توانند احساسات خود را در برابر خواهش‌های ترحم انگیز کنترل کنند.

انتهای پیام/