امین ترابی‌پور در گفتگو با خبرنگار شبکه اطّلاع‌رسانی «رهیاب»؛ پیرامون طرح تحول نظام سلامت اظهار کرد: یکی از مقوله‌های مهم و کلیدی در عرصه سلامت، تحول و اصلاح نظام‌های سلامت است که در دستور کار سازمان جهانی بهداشت و کلیه نظام‌های سلامت جهان قرار دارد.

وی افزود: علت اینکه در دنیا نظام‌های سلامت به‌صورت مداوم و منظم به دنبال اصلاح هستند این است که تغییرات زیادی را در مؤلفه‌های مؤثر بر سلامت داریم و لازم است کشورهای مختلف باتوجه‌به شرایط فرهنگی، سیاسی، اقلیمی و اجتماعی خود این تغییرات را لحاظ کنند و نظام‌های سلامت را بر اساس این تغییرات، اصلاح و در واقع متحول کنند.

رئیس دانشکده بهداشت علوم پزشکی اهواز گفت: سازمان جهانی بهداشت کشورها را بر اساس این تحول و اصلاح در عملکرد، مدام مورد سنجش و ارزیابی قرار می‌دهد. نظام‌های سلامت باید از لحاظ تأمین منابع مالی، نظام‌های بیمه‌ای، روش‌های پرداخت، شیوه سازماندهی، ارائه خدمات و تنظیم مقررات متناسب با شرایط فعلی خود دست به اصلاح بزنند و این اهرم‌های کنترل را لحاظ کنند.

ترابی‌پور عنوان کرد: یک دستور جهانی در چارچوب علمی برای اصلاح و تحول وجود دارد و اگر ما روی موارد این دستورالعمل تمرکز کنیم، حتماً نظام سلامت وضعیت بهتری پیدا خواهد کرد.

وی ادامه داد: در کشور ما وضعیت بهداشت، درمان و سیستم سلامت با وجود پیشرفت‌هایی که داشتیم و رشد شاخص‌های بهداشتی که در چهار دهه بعد از انقلاب تجربه کردیم، قابل‌قیاس با قبل از انقلاب نیست و این نشان از فعالیت‌های زیادی دارد که توسط مدیران نظام سلامت و کارکنان حوزه سلامت انجام شده است؛ اما به این معنی نیست که ما با کارآمدی بالا و در سطح خیلی خوب عمل کرده‌ایم؛ لذا باید اصلاح را در دستور کار خود قرار می‌دادیم و در هر دهه چرخه اصلاحات در نظام سلامت را تکرار می‌کردیم تا امروز بتوانیم پاسخگوی نیازهای جامعه باتوجه‌به تغییرات و شرایط موجود باشیم.

رئیس دانشکده بهداشت علوم پزشکی اهواز با اشاره به عواملی که باعث تحول در نظام سلامت می‌شود، بیان کرد: تغییر در پیری و جوانی جمعیت، تغییر در وضعیت اپیدمیولوژیک بیماری‌ها، تغییر در الگوی بیماری‌های غیرواگیر و وقوع بیماری‌های ناشناخته مانند کرونا از عواملی است که باعث می‌شود نظام سلامت تحت‌تأثیر قرار بگیرد و ما را ملزم به ایجاد تغییر و تحول در آن می‌کند.

ترابی‌پور گفت: تغییر در نظام سلامت به این معنی نیست که پول‌های زیادی وارد سیستم بهداشت شود و بدون برنامه‌ریزی مدون و وجود زیرساخت‌های علمی موردنیاز برای تحول، این هزینه‌ها را بر نظام سلامت و مردم تحمیل کنیم.

وی با بیان اینکه فعالیت‌های بسیاری در این حوزه صورت گرفته؛ ولی اثربخشی لازم را نداشته است، عنوان کرد: یک نمونه از آن چه ما تجربه کردیم طرح تحول سلامت در دولت دوازدهم بود؛ ولی چون بنیان علمی درستی نداشت و بر اساس نظریه‌های دقیق علمی طراحی نشده بود، تجربه موفقی نبود. در این فرآیند منابعی تحت عنوان طرح تحول سلامت به‌صورت شتاب‌زده هزینه شد. اما متأسفانه هجمه‌ای از مشکلات درمانی، روانه نظام بهداشت و درمان شد و این اعتبارات به محل مناسب تخصیص نیافت و مسائل مردم حل‌وفصل نشد.

رئیس دانشکده بهداشت علوم پزشکی اهواز اظهار کرد: به تعبیر برخی از دست‌اندرکاران حوزه سلامت، در سال‌های گذشته بیش‌از ۸۰ هزار میلیارد برای طرح تحول هزینه شد؛ اما امروز هیچ اثر مثبتی از آن هزینه‌ها را در نظام سلامت شاهد نیستیم. این موضوع نشان‌دهنده این است که ما در زمینه اصلاح نتوانستیم علمی و فنی عمل کنیم و این حرکت بیشتر جنبه سیاسی داشت تا علمی.

ترابی‌پور با اشاره به اینکه بیش‌از سه دهه از آغاز گفتمان استقرار پزشک خانواده در کشور گذشته است؛ اما هنوز به مرحله اجرا نرسیده است، عنوان کرد: در مقطعی کوتاه این طرح به‌صورت آزمایشی در برخی از استان‌ها مثل روستاهای استان فارس به شکل محدود اجرا شد؛ اما به دلیل نداشتن زیرساخت‌های صحیح علمی، عدم تنظیم مقررات درست در این زمینه، عدم همراهی پزشکان در این عرصه و مؤلفه‌های دیگر نتیجه مطلوبی حاصل نشد.

وی مطرح کرد: دولت سیزدهم قول اجرای طرح پزشک خانواده و تعیین منابع تأمین هزینه‌های آن توسط مجلس را داده است؛ اما متأسفانه هنوز هیچ اقدامی در این زمینه صورت نگرفته است و این طرح مسکوت مانده و وزارت بهداشت هم در این زمینه پاسخ شفافی ارائه نداده است.

رئیس دانشکده بهداشت علوم پزشکی اهواز با بیان اینکه طرح پزشک خانواده از طرح‌های مؤثر، کارآمد و قدیمی است، گفت: این طرح کمک می‌کند که هزینه‌های ما هدفمند و به‌صورت کاملاً هوشمند در جهت ارتقای سلامت حرکت کند. در بسیاری از کشورهای دنیا این طرح به‌صورت اجباری یا اختیاری در حال اجرا است و باعث بهره‌مندی آنان از مزایای این طرح شده است؛ مثلاً در کشور انگلیس بیش از چهار دهه از اجرای آن می‌گذرد.

ترابی‌پور با اشاره به اینکه اجرای چنین الگویی در دنیا  سال‌هاست به‌عنوان یک برنامه اصلاحی در حال اجرا است، گفت: راه‌اندازی چنین سیستمی بر اساس استانداردها و یک الگوی سطح‌بندی شده در نظام سلامت ما، سلامت جسم و روان بیماران و مراجعین را تأمین می‌کند.

وی بیان کرد: عدم درک درست سیاست‌گذاران ما از طرح تحول نظام سلامت و آثار آن، عدم تخصیص منابع درست برای این طرح، نداشتن قواعد و مقررات صحیح برای اجرای این طرح‌ها و تعارض منافع به‌عنوان موانع جدی ما در نظام سلامت است که اجازه اجرای بسیاری از طرح‌های اصلاحی را نمی‌دهد.

رئیس دانشکده بهدشت علوم پزشکی اهواز با اشاره به افرادی که مانع اجرای طرح تحول سلامت می‌شوند، بیان کرد: افراد زیادی وجود دارند که اجرای این طرح باعث کاهش منافع آن‌ها در بازار سلامت می‌شود؛ اما اگر قرار است یک تحول اساسی و اثربخش اجرا شود و منفعت عمومی ایجاد کند، لازم است که سازوکارهای اولیه آن توسط مجریان قانون طراحی و حمایت شود.

ترابی‌پور اهداف اصلی اجرای طرح تحول سلامت را برشمرد و گفت: مشاهده آثار سلامت در بین خانواده‌های مردم ایران، کاهش مراجعات به مراکز درمانی، کاهش صفوف مردم برای دریافت خدمات در بیمارستان‌ها، ارائه بهترین خدمات با بیشترین تأثیر و جلوگیری از سرگردانی مردم در کوچه‌بازارهای نظام سلامت از مهم‌ترین اهداف این طرح محسوب می‌شود.

وی افزود: برای اجرایی‌شدن این طرح باید شرایطی چون کم‌کردن هزینه‌های درمان برای مردم و افزایش کیفیت درمان با تکنیک‌های پیشرفته روز دنیا در کمترین زمان ممکن و با کمترین عوارض منفی در اختیار مردم قرار بگیرد.

رئیس دانشکده بهداشت علوم پزشکی اهواز با بیان اینکه راهبرد اصلی دولت سیزدهم، مردمی‌سازی است، گفت: در جهت تحقق این راهبرد باید سیاست‌گذاری‌های حوزه بهداشت و درمان و سایر عرصه‌هایی که با سلامت ارتباط دارد را در جهت مردمی‌سازی تقویت کنیم و شرایطی فراهم کنیم که مردم در حوزه سلامت با اراده خود در جهت بهترشدن بهداشت و درمان خود حرکت کنند و ما هم به‌عنوان تسهیلگر در نظام سلامت بتوانیم بهترین خدمات را در اختیار آن‌ها قرار دهیم.

ترابی‌پور ادامه داد: با یک برنامه‌ریزی راهبردی دقیق می‌توان از بسیاری بیماری‌های غیرواگیر و خطرناک، شیوع پرسرعت بیماری‌هایی که می‌تواند عواقب خطرناک و پرهزینه‌ای برای آینده داشته باشد و بسیاری از اختلالات و مشکلاتی که در نظام سلامت با آن مواجه هستیم جلوگیری کنیم.

وی مطرح کرد: امیدواریم که گفتمان تحول یک گفتمان غالب در نظام سلامت باشد و مدیران ما از روزمرگی و عمل‌زدگی خارج شوند و با استفاده از تجربه‌های موفق دنیا و دانسته‌های خود بتوانیم بهترین قوانین را تنظیم و اجرا کنیم و از منابع محدودی که در دست داریم به بهترین شکل برای ارتقا سلامت جامعه استفاده کنیم.

 انتهای خبر/