به گزارش شبکه اطّلاع‌رسانی «رهیاب»؛ بار دیگر فوت کودک ۶ساله دزفولی بر اثر سگ گزیدگی، مردم را مضطرب کرده است در حالی که در برخی از مناطق، مردم با کابوس حمله این سگ‌ها به خودشان و کودکانشان زندگی می‌کنند. سگ‌های ولگرد عمدتاً در دسته‌های چندتایی هستند، همین موضوع سبب شده حضور این سگ‌ها در شهر هم ترسناک‌تر جلوه کند و هم احتمال حمله آنان بیشتر شود.

سگ‌ها چهارمین موجودات مرگبار در دنیا هستند و در ایران بیش از ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار سگ وجود دارد.

بنا بر اعلام کارشناسان محیط‌زیست، حدود ۲ تا ۳ میلیون یا به عبارتی بیش از نصف این رقم را سگ‌های خیابانی تشکیل می‌دهند که به نسبت سگ‌های ولگرد به جمعیت کل آنها در سایر کشورهای جهان آماری نگران‌کننده است.

مسئله افزایش سگ‌های ولگرد و تردد گاه‌وبیگاه آن‌ها به‌صورت تکی و گله‌ای در خیابان‌ها و محلات شهری علاوه بر مسئله بهداشتی نیز از لحاظ امنیتی، تهدید سلامت و جان شهروندان به یک معضل اساسی تبدیل شده است.

پرسه سگ‌های ولگرد در کوچه‌پس‌کوچه‌های شهرها و در پی آن حمله مرگبار به بزرگ و کوچک، سریالی است که سال‌ها مقابل چشم مسئولان پخش می‌شود؛ اما بخش پایانی ندارد و هر بار با حمله مرگبار سگی به کودک یا عابری بحث جمع‌آوری آنها مطرح و خیلی زود فراموش می‌شود.

متأسفانه با این که خبرهای ناگوار درباره حمله سگ‌ها به انسان و گونه‌هایی از حیوانات بسیار زیاد شده هنوز هم برخی از سر ناآگاهی و به دلیل دوست‌داشتن حیوانات و علاقه به محیط‌زیست در تلاش‌اند کمپین‌های غذادهی به سگ‌های بدون صاحب راه بیندازند و ناخواسته در رشد جمعیت این حیوانات نقش دارند.

سازمان‌های مردم‌نهاد بسیاری در زمینه ساماندهی حیوانات ولگرد مشغول فعالیت هستند که مخالف گرفتن جان سگ‌های ولگردند. این سازمان‌ها می‌گویند باید به‌جای ترویج جنبش‌های غذارسانی به سگ‌ها و گربه‌های ولگرد که باعث افزایش تصاعدی جمعیت این‌گونه‌ها می‌شود این حیوانات جمع‌آوری و در مراکز مخصوص عقیم و مدیریت شوند.

مسلماً حذف سگ‌ها با ابعاد گسترده و با روش‌های غیراخلاقی مورد تأیید نیست؛ اما غذارسانی غیراصولی به حیوانات ولگرد که موجب افزایش خارج از کنترل جمعیت و شیوع بیماری‌ها می‌شود نیز رویه‌ای خطرناک است. از طرفی چند سالی است با حمله سگ‌ها به حیوانات خاص و گونه‌های ارزشمند محیط‌زیست کشور روبه‌رو هستیم و آن را جدی نگرفته‌ایم و حالا باید زنگ خطر شیوع بیماری‌هایی مثل هاری را بشنویم تا در مواجهه با آن آگاهانه و مسئولانه برخورد کنیم.

مشکل سگ‌های بدون صاحب در شهرهای خوزستان مشکل امروز و دیروز نیست و سال‌هاست که مردم و متولیان این حوزه با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند، بر اساس بند ۱۵ ماده ۵۵ قانون شهرداری‌ها مبنی بر وظیفه شهرداری در جلوگیری از شیوع امراض ساریه انسانی و حیوانی و ساماندهی حیواناتی که در شهرها بدون صاحب هستند و به‌منظور ارتقای سلامت، بهداشت و امنیت شهروندان و همچنین رعایت اصول حقوقی در برخورد با حیوانات بدون صاحب و بر اساس دستورالعمل کنترل جمعیت سگ‌های بدون صاحب؛ وزارت کشور و بخشنامه شماره ۴۴۷۴ مورخ ۱۶ اردیبهشت سال ۹۹ به سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور ابلاغ شده است؛ اما چه میزان از این بخشنامه در خوزستان اجرایی شده است را خدا می‌داند.

شرایط نامناسب روحی شهروند اهوازی

سارا یکی از شهروندان اهواز است که چند ماه پیش مورد حمله دو سگ ولگرد در شهر اهواز قرار گرفت.

وی با توصیف شرایط نامناسب روحی خود پس از حمله‌ور شدن این سگ‌ها، در گفتگو با خبرنگار ما می‌گوید: چند ماه پیش برای خرید از خانه خارج شدم که دو سگ ولگرد در خیابان مرا دنبال کردند و مورد حمله آنها قرار گرفتم.

وی می‌افزاید: در این حمله دست‌ها و پاهایم زخمی شدند و در کنار درمان جای جراحت، به دلیل آسیبی که به ماهیچه‌های من وارد شد ناچار شدم چندین جلسه فیزیوتراپی انجام دادم که بسیار هزینه بر بود.

وی با ابراز نگرانی از وجود سگ‌های گرسنه و وحشی در شهر اهواز ادامه داد: شانس آوردم که الان زنده هستم؛ زیرا چند نفر به من کمک کردند؛ اما آثار حمله سگ بر بدنم مانده و بدتر از آن روح و روان من نیز آسیب‌دیده است.

این شهروند اهوازی ادامه می‌دهد: وحشت ادامه‌دار تمام وجود من را گرفته به‌طوری که شب‌ها نیز نمی‌توانم بخوابم و هنگام خروج از خانه دچار ترس و وحشت می‌شوم.

سارا می‌گوید: دیگر تمایلی به پیاده‌روی در سطح شهر را ندارم و مدام ترس دارم که مورد حمله سگ قرار گیرم و حتی کشته شوم. دیگر آرامش قبلی را برای زندگی در این شهر ندارم.

اخبار زیادی از حمله سگ‌ها به مردم به‌ویژه کودکان در سطح شهر اهواز و سایر شهرستان‌های خوزستان منتشر می‌شود که نقص‌عضو، آسیب روحی و روانی و نارضایتی از نبود آرامش و امنیت ناشی از افزایش جمعیت سگ‌های ولگرد و فوت بیمار بر اثر هاری از پیامدهای آن است.

هاری از چه حیواناتی و چطور منتقل می‌شود؟

هاری یک بیماری حاد و کشنده ویروسی سیستم مرکزی است که گوشت‌خواران اهلی و وحشی و انسان به طور تصادفی و غالباً از طریق گزش به آن مبتلا می‌شوند. عمده‌ترین میزبان‌ها و ناقل‌های این بیماری جانوران خونگرم به‌خصوص پستانداران و به طور ویژه گوشت‌خواران اهلی و وحشی هستند. اصلی‌ترین راه‌های انتقال این بیماری از حیوان به انسان، گازگرفتن است در این روش ویروس از بدن حیوان به انسان منتقل می‌شود.

هاری در حیوانات با علائمی مثل ترشح شدید بزاق، ناتوانایی در بلع، حمله و گازگرفتن اجسام و ناله‌کشیدن بروز پیدا می‌کند و درنهایت باعث فلج شدن و مرگ آنها می‌شود. این بیماری از طریق پوست قابل‌انتقال نیست؛ اما باید این نکته را به یادداشت که کوچک‌ترین خراش یا زخمی در پوست می‌تواند احتمال انتقال را بالا ببرد. در صورتی که حیوان در اواخر دوره نهفتگی بیماری خود باشد، می‌تواند از راه لیسیدن لب، چشم و بینی انسان‌ها هم منتقل شود. خفاش‌های آلوده به این بیماری قادرند ویروس را از طریق تنفس در محیط مشترک به انسان منتقل کنند.

دوره نهفتگی ویروس در بدن انسان

دوره نهفتگی در سگ و گربه معمولاً دو تا سه هفته و گاهی چند ماه است. در حیوانات دیگر دوره نهفتگی برحسب نوع حیوان متفاوت است و در غیر گوشت‌خواران طولانی‌تر از گوشت‌خواران است.

نکته جالبی که باید به آن اهمیت داده شود این است که در سگ و گربه ۳ تا ۱۰ روز قبل از علائم بالینی ویروس در بزاق حیوان وجود دارد و می‌تواند بیماری را انتقال دهد. به عبارت دیگر اگر سگ و گربه در زمان گزش آلوده به ویروس هاری باشند، علائم بالینی حداکثر تا ده روز بعد در حیوان ظاهرشده و خواهد مرد.

راسو، راکون، سگ، گربه، گرگ صحرایی، روباه و سایر پستانداران هم می‌توانند این بیماری را منتقل کنند. دوره نهفتگی هاری در بدن انسان متناسب با نوع و محل گازگرفتگی فرق دارد؛ اما به طور معمول بین دو هفته تا یک ماه می‌تواند متغیر باشد. مهم‌ترین علامت‌های بروز آن در انسان، تب و لرز، خستگی و بی‌اشتهایی، ضعف و درد بدن، مشکل در بلع، تهوع، سرگیجه، سردرد، بی‌خوابی، درد شکمی و اسهال و گاهی هم خراش و سوزش در محل

زخم است.

واکسن هاری، راهی برای پیشگیری و درمان

یکی از مهم‌ترین اقدامات در مواجهه با شخصی که دچار گازگرفتگی توسط حیوانات شده شستن محل گزیدگی و مراجعه سریع برای تزریق واکسن‌های این بیماری است.

«اولین کاری که افراد باید بعد از گاز گرفته‌شدن با حیوان هار انجام دهند شستن محل زخم با آب و صابون است. این کار کمک می‌کند تا میزان ویروس کاهش پیدا کرده و خطر کمتر شود. اقدام بعدی که به‌هیچ‌وجه نباید آن را به تعویق انداخت مراجعه به پزشک و مراکز درمانی است. در صورتی که سگ یا حیوانی که عمل گازگرفتن را انجام داده حالت تهاجمی داشته باشد احتمال هاری بسیار افزایش پیدا کرده و حتماً باید فرد زخمی را برای تزریق ایمنوگلوبین و واکسن‌های لازم به مراکز درمانی منتقل کرد. درمان هاری کار سخت و پیچیده‌ای است و معمولاً بسیاری از افرادی که حیوانات هار آنها را گاز می‌گیرند شانس زنده‌ماندن کمی دارند؛ اما درمان‌های نگه دارنده‌ای که برای آنها انجام می‌شود متناسب با اینکه کجای بدنشان گاز گرفته‌شده ممکن است، مؤثر باشد. مثلاً هر چه گزیدگی به نواحی اطراف سروگردن نزدیک‌تر باشد، خطر بیشتر خواهد بود و در مواردی که انگشت پا یا قسمت‌های دورتر از سر گاز گرفته می‌شوند اثرگذاری داروها و واکسن افزایش می‌یابد.»

«افراد باید حتماً سابقه‌ای از گازگرفتگی داشته باشند یا اینکه احتمال بدهند قبلاً دچار گازگرفتگی شده‌اند. بعضی وقت‌ها گازگرفتگی در ابعاد کوچک و آن‌قدر سریع رخ‌داده که ممکن است فرد حتی آن را به یاد نیاورد. واکسن هاری که همراه ایمنوگلوبین هاری انسانی است در چهار نوبت برای کسی که دچار گازگرفتگی شده تزریق می‌شود؛ یک دوز به‌محض بروز حادثه و دوزهای بعدی در روزهای سوم، هفتم و چهاردهم.»

واکسن هاری برای چه کسانی؟

کسانی که به دلیل شغلشان یا محیط زندگی‌شان ریسک ابتلا به هاری بالایی دارند باید واکسن این بیماری را برای پیشگیری و در سه دوز دریافت کنند. گروه‌هایی مثل دامپزشکان، افرادی که با حیوانات سروکار دارند، کارگران آزمایشگاه هاری، غارنوردها و کارگران تولیدات بیولوژیک، مسافران بین‌المللی که تمایل دارند با حیوانات مناطق مختلف در تماس باشند بیش از سایر افراد در معرض خطرند و بهتر است واکسن‌های پیشگیری را دریافت کنند. در جریان گازگرفتگی ممکن است اعضای خانواده فرد دچار نگرانی‌هایی درباره انتقال این بیماری باشند.

سید محمدجواد رضوی در گفتگو با خبرنگار این رسانه در خصوص نارضایتی مردم از افزایش سگ‌های ولگرد در سطح شهرها و روستاها اظهار کرد: در هر جا که حمله سگ‌های ولگرد به مردم رخ دهد دستگاه قضایی می‌تواند به‌عنوان مدعی‌العموم موضوع را پیگیری کند و دستگاه‌های مسئول باید پاسخگو باشند.

وی افزود: زندگی شهری و رفت‌وآمد مردم در شهر با وجود این سگ‌ها نگران‌کننده شده است و باعث نارضایتی مردم شده است.

عضو شورای شهر اهواز با بیان اینکه این حیوانات نیز باید به‌گونه‌ای حمایت شوند ادامه داد: مسئول مستقیم ساماندهی این سگ‌ها شهرداری است؛ اما دستگاه‌های دیگر هم باید حمایت کنند.

وی گفت: بنا است مکانی در یک محله در اهواز تهیه شود و شهرداری موظف شده است که آنها را ساماندهی کند. شهرداری‌ها در جمع‌آوری سگ‌های ولگرد باید مسائل اخلاقی را رعایت کنند.

سالانه هفت هزار مورد سگ گزیدگی در خوزستان صورت می‌گیرد

بر اساس این گزارش سالانه هفت هزار مورد سگ گزیدگی در خوزستان رخ می‌دهد که مرکز بهداشت برای هر سگ گزیدگی تا ۴۰ میلیون ریال هزینه می‌کند که در مجموع رقم بالایی است.

طبق دستورالعمل، سگ‌های بدون صاحب ابتدا باید زنده‌گیری شده و در یک سایتی نگهداری شوند و سپس سازمان دامپزشکی سگ‌های بیمار را از سالم جدا کرده و سگ‌های بیمار با مرگ با ترحم از بین برده شوند.

لازم است سازمان محیط‌زیست، قوه قضائیه، شهرداری‌ها و سایر نهادهای ذی‌ربط که شاهد خسارت‌های تعلل و انفعال در این زمینه هستند جدی‌تر از همیشه اقدامات لازم برای جمع‌آوری این حیوانات خطرناک و ایمن‌سازی جامعه ازاین‌حیث را در پیش بگیرند و با عقیم‌سازی این حیوانات و برخورد با سگ گردانان خیابانی و جمع‌آوری سگ‌های ولگرد، جامعه را از خطر مواجهه با سگ‌ها مصون بدارند.

انتهای خبر/