به گزارش خبرنگار شبکه اطّلاع‌رسانی «رهیاب»؛ طبق برآوردها، از ۱۴ میلیون نفر جمعیت حاشیه‌نشین و ساکن سکونتگاه‌های غیررسمی در سال ۱۴۰۰، همچنان خوزستان با یک میلیون و ۷۵۰ هزار نفر، در رتبه اول قرار دارد. خراسان رضوی با اختلاف حدود ۱۰ هزارنفری دوم، تهران با ۱.۶ میلیون نفر سوم و استان البرز نیز با نزدیک به ۱.۲ میلیون نفر چهارم است.

 مهاجرت گستره و بی‌رویه از روستاها و ظهور پدیده حاشیه‌نشینی در استان از زمانی آغاز شد که با تخریب روستاها جهت راه‌اندازی طرح‌های بزرگ کشت و صنعت و یا احداث سد بر روی رودخانه‌های استان که به کوچ اجباری ساکنین روستاهای زیر آب رفته ادامه می‌یابد ضمن اینکه نباید از عواملی همچون وجود مشکلات معیشتی در روستاها، عدم دسترسی به امکانات بهداشتی و آموزشی، سیاست تمرکزگرایی دولت‌ها و بی‌توجّهی در خدمات‌رسانی به روستاها و مانند آن در تشویق روستائیان به مهاجرت و سکونت در حاشیه شهرها غافل بود.

یکی از تکانه‌های تحول‌آفرین در استان خوزستان که منجر به تولید انسان مهاجر شده اصلاحات ارضی در دهه ۴۰ شمسی است. طبق تحقیقات صورت‌گرفته حدود ۴۰ درصد ساکنان منبع آب و حصیرآباد اهواز از شهرهای مختلفی چون مسجدسلیمان، ایذه، امیدیه و بهبهان به اهواز مهاجرت کرده‌اند و نبود بضاعت محدود مالی موجب شده در سکونتگاه‌های غیررسمی ساکن شوند.

 حاشیه‌نشینی در شهر اهواز تابعی از روند حاشیه‌نشینی در کل کشور است. آغاز این پدیده در این شهر به دهه قبل از سال ۱۳۲۰ برمی‌گردد. البته از دهه ۱۳۴۰ به دنبال انجام اصلاحات ارضی و تحولات اقتصاد نفت و افزایش درآمد کشور، مهاجرت روند افزایشی داشته است.

جنگ تحمیلی یکی دیگر از تکانه‌های تحول‌آفرین در غرب خوزستان بود که باعث مهاجرت ساکنان شهرهای مختلف از جمله هویزه، آبادان و خرمشهر به سمت شهر اهواز شد. این دسته از مهاجران به خلاف دسته پیش تمایلی به مهاجرت نداشتند و به‌یک‌باره در شرایط خارج از کنترل قرار گرفتند از این رو هنوز نتوانسته‌اند با شرایط موجود در حاشیه شهر کنار بیایند.

 دسته سوم مهاجران، مهاجرانی هستند که تحت‌تأثیر اغوا و افسون شهر و همچنین برخی نیز به دلیل اندوه مزمن روستا به حاشیه شهرپناه آورده‌اند. ایجاد شرکت نفت و تأسیسات وابسته به آن و نیاز به نیروی کارگر ساده و متخصص در ایجاد دانشگاه و... در اهواز باعث رشد مهاجرت و شهرنشینی شد.

 نکته قابل‌تأمل این داستان تلخ این است که چه تعداد ساکنان مناطق حاشیه‌نشین در خوزستان بیش از جمعیت پنج استان ایلام، خراسان شمالی، سمنان، خراسان جنوبی و کهگیلویه و بویراحمد است و تعداد زیادی از این جمعییت فقط ساکن حاشیه شهر اهواز هستند.

 باید یادآوری کرد مناطق حاشیه‌نشین خوزستان به علت توسعه ناعادلانه و سیاست‌گذاری‌های غلط از داشتن برخی امکانات عمرانی، بهداشتی، فرهنگی، آموزشی و ورزشی محروم‌اند.

 برخی از نقاط حاشیه‌نشین در اهواز، امروز به نقاط پرجمعیت این کلان‌شهر تبدیل شده‌اند و مسئولان ضمن اینکه نتوانسته‌اند یک برنامه جامع شهری برای جلوگیری از مهاجرت به حاشیه شهرها تدوین کنند، از ساماندهی این مناطق نیز جامانده‌اند.

 برای اولین‌بار در سال ۹۵ حاشیه‌نشینی به‌عنوان یکی از پنج اولویت رسیدگی به آسیب‌های اجتماعی موردبحث قرار گرفت و مقرّر شد که وزارت کشور به‌عنوان مسئول رسیدگی به آسیب‌های اجتماعی به این مسئله بپردازد.

 انتهای خبر/