به گزارش شبکه اطلاع‌رسانی «رهیاب»؛ عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد واحد اهواز در یادداشتی به «رهیاب» نوشت: انقلاب اسلامی ایران دارای مبانی نگرشی عمیق و ریشه‌داری است که از اندیشه‌های اسلامی، فرهنگی و تاریخی ایران نشأت می‌گیرد. این انقلاب بر پایه‌های فکری و اعتقادی خاصی استوار است. انقلاب اسلامی ایران با محوریت اسلام و به‌ویژه تشیع شکل گرفت. امام خمینی (ره) به‌عنوان رهبر این انقلاب، اسلام را به‌عنوان یک نظام کامل و جامع برای اداره جامعه معرفی کرد که قادر است تمامی جنبه‌های زندگی فردی و اجتماعی را پوشش دهد. این نگرش بر اساس قرآن، سنت پیامبر (ص) و احادیث ائمه اطهار (ع) استوار است.

 انقلاب اسلامی ایران باعث شد کشور از وابستگی به قدرت‌های خارجی، به‌ویژه ایالات متحده آمریکا، رهایی یابد. جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر اصل «نه شرقی، نه غربی»، سیاست خارجی مستقل و مبتنی بر منافع ملی را در پیش گرفت، این استقلال سیاسی و قطع وابستگی به قدرت‌های خارجی یکی از دستاوردهای مهم انقلاب اسلامی ایران بوده است.

 پدیده انقلاب اسلامی، به‌عنوان یک واقعه عظیم تاریخی به رهبری امام امت، مبنای تشکیل نظام جمهوری اسلامی شد که ترکیبی از اصول دموکراسی و ارزش‌های اسلامی است. قانون اساسی جدید بر پایهٔ اصول اسلامی و مردمی تدوین شد و نظام سیاسی مبتنی بر ولایت‌فقیه شکل گرفت.

 انقلاب اسلامی هویت اسلامی و ملی ایرانیان را تقویت کرد و باعث احیای ارزش‌های دینی در جامعه شد. تأکید بر اسلام به‌عنوان محور وحدت و پیشرفت، نقش مهمی در تقویت روحیهٔ خودباوری و مقاومت در میان مردم ایفا کرد. انقلاب اسلامی با شعارهایی مانند «استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی» بر پایه‌های اسلامی تأکید داشت. این انقلاب، اسلام را به‌عنوان محور اصلی هویت ایرانیان مطرح کرد و بر احیای ارزش‌های اسلامی در جامعه تأکید نمود.

 پس از انقلاب، قوانین و ساختارهای حکومتی بر اساس فقه شیعه شکل گرفت و نهادهای مذهبی مانند مجلس خبرگان رهبری و شورای نگهبان نقش کلیدی در نظام سیاسی ایران ایفا کردند. این تحول باعث شد که هویت اسلامی در میان ایرانیان تقویت شود و بسیاری از مردم خود را بیش‌ازپیش به‌عنوان مسلمانانی متعهد به ارزش‌های دینی تعریف کنند. همچنین، انقلاب اسلامی الهام‌بخش جنبش‌های اسلامی در دیگر کشورهای منطقه شد و ایران را به‌عنوان یک قدرت مذهبی در جهان اسلام مطرح کرد.

از سوی دیگر، انقلاب اسلامی بر هویت ملی ایرانیان نیز تأثیر گذاشت. ایران به‌عنوان یک کشور با تاریخ و تمدن کهن، همواره دارای هویتی ملی مبتنی بر فرهنگ، زبان و تاریخ خود بوده است. پس از انقلاب، اگرچه اسلام به‌عنوان عنصر اصلی هویت ملی مطرح شد، اما تاریخ و فرهنگ ایران نیز همچنان جایگاه خود را حفظ کرد. انقلاب اسلامی باعث شد که ایرانیان به تاریخ و فرهنگ خود با نگاهی جدید بنگرند. از یک سو، اسلام به‌عنوان بخشی جدایی‌ناپذیر از هویت ملی ایرانیان مطرح شد و از سوی دیگر، تاریخ ایران قبل از اسلام نیز به‌عنوان بخشی از میراث‌فرهنگی کشور موردتوجه قرار گرفت.

 این ترکیب باعث شد که هویت ملی ایرانیان به‌گونه‌ای شکل بگیرد که هم ارزش‌های اسلامی و هم میراث تاریخی و فرهنگی ایران را در بر گیرد. پس از انقلاب اسلامی، هویت ایرانیان ترکیبی از عناصر اسلامی و ملی شد. این ترکیب در بسیاری از جنبه‌های زندگی اجتماعی، فرهنگی و سیاسی ایران قابل‌مشاهده است. برای مثال، در مناسبت‌های ملی و مذهبی مانند نوروز و محرم، هر دو بعد هویت ایرانیان به نمایش گذاشته شد.

 پس از انقلاب، پیشرفت‌های چشمگیر ایران اسلامی در زمینه‌های علمی و فناوری مشهود بوده، به‌ویژه در حوزه‌هایی مانند فناوری هسته‌ای، نانوتکنولوژی، زیست‌فناوری و هوافضا ایران به یکی از کشورهای پیشرو در منطقه در زمینهٔ تولید علم و فناوری تبدیل شده است.

 انقلاب اسلامی زمینه‌ساز مشارکت گستردهٔ مردم در عرصهٔ سیاسی شد. برگزاری انتخابات متعدد از جمله انتخابات ریاست‌جمهوری، مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان رهبری، نشان‌دهندهٔ حضور فعال مردم در تعیین سرنوشت سیاسی کشور است.

 پس از انقلاب، توجه ویژه‌ای به توسعهٔ فرهنگی و آموزشی شد. تعداد دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی به طور چشمگیری افزایش یافت و دسترسی به آموزش برای اقشار مختلف جامعه فراهم شد. همچنین، توسعهٔ فرهنگ اسلامی و تقویت ارزش‌های دینی در برنامه‌های فرهنگی کشور موردتوجه قرار گرفت.

 ایران پس از انقلاب، باوجود تحریم‌ها و فشارهای بین‌المللی، توانسته است در برابر این چالش‌ها مقاومت کند و استقلال خود را حفظ نماید. این مقاومت باعث شده ایران به‌عنوان الگویی برای کشورهای مستقل و مقاوم در برابر زورگویی قدرت‌های بزرگ مطرح شود.

 پس از انقلاب، پروژه‌های بزرگ زیرساختی مانند ساخت سدها، جاده‌ها، پل‌ها و شبکه‌های حمل‌ونقل پیشرفته در کشور اجرا شد. همچنین، توسعهٔ صنایع نفت، گاز و پتروشیمی از جمله دستاوردهای مهم اقتصادی پس از انقلاب است.

 انقلاب اسلامی روحیهٔ خودباوری و اعتمادبه‌نفس را در میان ایرانیان تقویت کرد. این موضوع در پیشرفت‌های علمی، فناوری و نظامی کشور به‌وضوح قابل‌مشاهده است. شعار «ما می‌توانیم» به یکی از نمادهای مهم انقلاب اسلامی تبدیل شده است. انقلاب اسلامی ایران نه‌تنها بر مردم ایران تأثیر گذاشت، بلکه به بسیاری از ملت‌های دیگر در جهان نیز الهام بخشید. جنبش‌های آزادی‌بخش در منطقه و جهان، از روحیه خودباوری و مقاومت ایران الهام گرفتند و به مبارزه برای استقلال و آزادی خود پرداختند.

 ایران پس از انقلاب، از جنبش‌های آزادی‌بخش و مقاومت در منطقه و جهان حمایت کرده است. این موضوع باعث تقویت جایگاه ایران در میان ملت‌های مستقل و مقاوم شده است. فرهنگ مقاومت در ایران پس از طاغوت، به معنای ایستادگی در برابر فشارها، تحریم‌ها و تهدیدات خارجی است. این فرهنگ ریشه در تاریخ ایران دارد و به‌ویژه پس از انقلاب اسلامی، به یکی از ارکان اصلی هویت ملی و مذهبی تبدیل شده است.

ایران خود را به‌عنوان کشوری می‌داند که در برابر زورگویی‌های قدرت‌های بزرگ، به‌ویژه ایالات متحده آمریکا و متحدانش، مقاومت کرده و از استقلال و حاکمیت خود دفاع کرده و هویت خود را به‌عنوان کشوری مستقل و ضداستکباری در عرصهٔ جهانی تثبیت کند. این مقاومت در عرصه‌های مختلفی از جمله سیاسی، اقتصادی، نظامی و فرهنگی تجلی‌یافته است.

 انقلاب اسلامی با شعار عدالت اجتماعی به پیروزی رسید و پس از آن، برنامه‌هایی برای کاهش فقر، توزیع عادلانهٔ ثروت و بهبود وضعیت معیشتی مردم اجرا شد. امام خمینی (ره) عدالت را به‌عنوان یکی از ارکان اصلی حکومت اسلامی مطرح کرد و بر این باور بود که حکومت باید در جهت رفع فقر، تبعیض و ایجاد فرصت‌های برابر برای تمامی شهروندان تلاش کند. ایشان معتقد بودند که اسلام به‌عنوان دینی جامع، قادر است با قوانین خود عدالت را در تمامی ابعاد اجتماعی، اقتصادی و سیاسی محقق کند.

پس از پیروزی انقلاب، دولت‌های مختلف در کشور، علی‌الخصوص دولت شهید رئیسی، تلاش کردند تا با اجرای سیاست‌هایی مانند ملی کردن صنایع، توزیع عادلانه‌تر منابع، ایجاد بیمه‌های اجتماعی و حمایت از اقشار محروم، گام‌هایی در جهت تحقق عدالت اجتماعی بردارند. برنامه‌هایی مانند یارانه‌ها، مسکن مهر و طرح‌های اشتغال‌زایی نیز باهدف کاهش فقر و نابرابری اجرا شدند. با این حال، تحقق کامل عدالت اجتماعی با چالش‌هایی مواجه بوده است. مشکلات اقتصادی مانند تورم، بیکاری، فساد اداری و نابرابری‌های منطقه‌ای از جمله موانعی هستند که باعث شده‌اند عدالت اجتماعی به طور کامل محقق نشود.

 انتهای خبر/