حالت تاریک
پنج‌شنبه, 01 آذر 1403
آیا مایل به نصب وب اپلیکیشن رهیاب نیوز | rahyabnews.com هستید؟
مسجد و منبر دو مکتب تربیتی مهم
«رهیاب» بررسی کرد؛

مسجد و منبر دو مکتب تربیتی مهم

مسجد در صدر اسلام از زمان نبیّ مکرّم اسلام (ص) تا حکومت بابرکت امیرالمؤمنین (ع) مرکز همهٔ تصمیم‌گیری‌های مهم و کارهای بزرگ بود و به طور کلّی مسجد به‌عنوان یک پایگاه دین، عبودیّت و معرفت، برای جوامع اسلامی ماندگار بود.

به گزارش شبکه اطّلاع‌رسانی «رهیاب»؛ مسجد در صدر اسلام از زمان نبیّ مکرّم اسلام صلی‌اللَّه‌علیه‌وآله‌وسلّم تا حکومت بابرکت امیرالمؤمنین علیه‌الصّلاةوالسّلام، مرکز همهٔ تصمیم‌گیری‌های مهم و کارهای بزرگ بود و به طور کلّی مسجد به‌عنوان یک پایگاه دین، عبودیّت و معرفت، برای جوامع اسلامی منشأ و سرآغاز حرکات بزرگ و برکات ماندگار بود.

در دوره قاجار نیز در کنار مکتب‌خانه، مساجد نقش مهمی در آموزش مردم به‌خصوص در حوزه امور مذهبی ایفا می‌کردند. مسجد و منبر مرکز اجتماع و آشنایی مردم با یکدیگر محسوب می‌شد برای خانواده‌ها نیز حکم کانون ارشاد اخلاقی و مذهبی را داشت و در طرز تفکر و عقاید عمومی اکثریت ملت ایران مؤثر بود.

پدران و مادران علاوه بر آنکه خود به انجام فرایض دینی اهتمام داشتند و برای ادای نماز و شنیدن وعظ و خطابه روحانیون و علمای دین به مسجد می‌رفتند با احکام و احادیث و اخبار مذهبی آشنا می‌شدند و خوشبختانه در میان وعاظ و اهل منبر، مردمی واقع‌بین و روشنفکر نیز بودند که ضمن وعظ و سخنرانی‌های مذهبی پاره‌ای از فضایل اخلاقی و صفات و ملکات پسندیده را ترویج می‌کردند.

رهبر انقلاب در این باره می‌فرمایند: مسجد، نه فقط در زمان ما و نه فقط در کشور عزیز اسلامی ما، بلکه در نقاط مختلف عالم و در طول تاریخ، منشأ آثار بزرگ و نهضت‌ها و حرکت‌های اسلامی بزرگی شده است. مثلاً قیام مردم کشورهای شمال آفریقا که مسلمان هستند - مثل الجزایر و دیگر کشورهایی که سال‌ها در زیر سلطهٔ نظامی استعمار فرانسوی‌ها بودند - از مساجد شروع شد که به پیروزی هم رسید و کشورها استقلال پیدا کردند. انقلاب در این کشورها هم آن روزی رو به شکست رفت و دوباره ملت‌ها استقلال خودشان را از دست دادند که رابطهٔ خود را با مساجد و با دین‌وایمان مساجد قطع کردند.

در جریان انقلاب اسلامی ایران نیز، مساجد به‌عنوان یکی از عوامل مؤثر و مهم در ایجاد و شکل‌گیری نهضت اسلامی و زمینه‌ساز گسترش، تعمیق و تثبیت این جریانات و تحولات انسانی بوده است. مسجد نه‌تنها در شکل‌دهی مبارزه علیه ظلم و استبداد نظام شاهنشاهی نقش مهمی را ایفا کرده، بلکه اگر نگاهی موشکافانه و دقیق به دوران چهار دهه از انقلاب شکوهمند اسلامی و به‌خصوص در پایداری و دفاع مقدس و جانانه در طول هشت سال جنگ تحمیلی داشته باشیم در خواهیم یافت که مسجد همواره در رأس این هرم دفاعی قرار داشته است و پس از آن نیز در برابر هجمه فرهنگی غرب که به شکل‌ها و انحاء مختلفی چون تهاجم و فرهنگی انجام می‌گیرد، نقش مسجد به‌عنوان مرکز فرماندهی در قرارگاه دینی و فرهنگی قابل‌انکار نیست و در عرصه‌های مختلف دفاع و صیانت از اسلام ناب محمدی (ص) و فرهنگ و اعتقادات دینی مردمان این مرزوبوم، جایگاهی بسیار رفیع و بی‌بدیل داشته است.

امروزه نیز مسجد کانون محوری تربیت نیروی انسانی تمدن‌ساز و نهاد نقش‌آفرین در اداره فرهنگی و اجتماعی کشور در سطح محله است تا آنجا که از دل همین مساجد محله افرادی چون شهدای مدافع تربیت می‌شود که در بزنگاه‌ها نقش‌آفرینی می‌کند.

شهید مدافع حرم نادر حمید با نام جهادی محسن، در دوم مهرماه سال ۶۳ به دنیا آمد و فعالیت‌های خود را از پایگاه بسیج و مسجد توحید در محله عامری آغاز کرد.

نادر پس از حمله تکفیری‌ها به سوریه، وارد عرصه نبرد با تکفیری‌ها شد تا آنجا که در جریان عملیات محرم در روز مهرماه سال ۹۴ در منطقه قنیطره سوریه به شهادت رسید. دخترش ام‌البنین و پسرش با نام محمدحسین یادگاران این شهید هستند.

شهید نادر حمید در وصیت‌نامه‌ای که از خود بر جای گذاشته، نوشته است: خط ولایت‌فقیه را بگیرید که نجات در آن است.

همسر شهید در گفتگو با این رسانه می‌گوید: نادر همیشه تأکید داشت که بچه‌هایش خط ولایت‌فقیه را ادامه دهند و مسجدی تربیت شوند.

شهید رضا عادلی متولد دهم اسفند سال ۱۳۶۸ در اهواز است که در جریان جنگ سوریه برای دفاع از حریم اهل‌بیت (ع) داوطلبانه به سوریه رفت و در تاریخ یازدهم بهمن سال ۱۳۹۴ به شهادت رسید نیز از فعالین مسجد توحید در محله عامری اهواز است.

این شهید در وصیت‌نامه خود نوشته است: ای کسانی که این نامه را می‌خوانید اگر مسائلی که به آنها اشاره می‌کنم و به آنها عمل نکنید بر خلاف مکتب امام حسین (ع) است، عمل کنید تا با آل بیت رسول خدا محشور شوید، ما اسلام را این‌گونه درک کردیم اسلام واقعی یعنی قدم‌گذاشتن در نماز اول وقت و شکر نعمات الهی که بی‌منت به ما داده می‌شود.

اسلام یعنی با رسول خدا و اهل‌بیت ایشان و علی (ع) بیعت‌کردن و ثابت‌قدم ماندن، در این زمان که کفر آشکارا به نبرد با اسلام به میدان آمده ماندن ما شیعیان در خانه و پرداختن به زندگی دنیوی همیشه آزارم می‌داد سعادت را در این می‌دیدم که نبرد با کفر بیایم که همان یزیدیانی هستند که امام عاشقان سیدالشهدا را به شهادت رساندند و کارهای زشتی انجام دادند که هیچ‌وقت از یاد ما نمی‌رود چه کردند.

این یزیدیان با اهل‌بیت (س) ,بعد از کشتن امام حسین (ع) عمه سادات را به همراه بچه‌ها و کودکان زنجیر کردند و به اسیری بردند.

مسجد خانه آشنایی با دردها و مشکلات اجتماعی و چاره‏اندیشی برای رفع آن‏هاست. امام خمینی (ره) در گفتاری، این نقش مسجد را مورد تأکید قرار داده، می‏فرماید: «این مسجدالحرام و مساجد دیگر در زمان رسول اکرم (ص) مرکز جنگ‏ها و سیاست‏ها و مرکز امور اجتماعی و سیاسی بوده؛ این طور نبوده است در مسجد پیامبر، همان مسائل عبادی نماز و روزه باشد، مسائل سیاسی‏اش بیش‏تر بوده. اسلام می‏خواهد که مردم آگاهانه برای مصالح مسلمین در آنجا فعالیت کنند.

مسجد پایگاه عمومی مسلمانان و محل حضور قشرهای گوناگون است. ازاین‌رو جایگاه مناسبی است‏برای تعاون اجتماعی مسلمانان و مشارکت آنان در رفع نارسایی‏های اجتماعی. مسجد در جایگاه اصیل خود، یک الگوی ارزش‏گذاری است، ارزش‏های فراموش شده در مسجد مطرح می‏شود. در مسجد پیامبر (ص)، گاهی کسانی یافت می‏شدند که نه‌تنها از جهاد و ایثار بویی نبرده بودند، بلکه از راه‏های گوناگون، نفاق و دودستگی را در جامعه ترویج می‏نمودند و عملاً با پیامبر (ص) به رویارویی می‏پرداختند. اما با این حال، انتظار داشتند در مسجد جایگاهی والا داشته باشند.

بنابراین مسجد، یکی از مهم‌ترین مکان‌های برپایی مجالس دینی است. در خانه‌ها، حسینیه‌ها، تکیه‌ها، حرم ائمه، امامزاده‌ها مدارس نیز برخی از مراسم مذهبی انجام می‌شود، ولی مسجد از همه این مکان‌ها مهم‌تر است و مردم مجالس بیشتری در آن برپا می‌کنند. جایگاه مسجد در جامعه از اهمیت فراوانی برخوردار است و می‌توان نقش کلیدی در تربیت نسل جوان داشته باشد و همچنین به وجود آوردن پایه‌های دینی و مذهبی درون شخصیت و کالبد افراد که از همان کودکی با مفاهیم دینی آشنا شده و آن را در طول زندگی به کار ببرند. مسجدها بزرگ‌ترین پایگاه‌های دینی هستند و پس از گذشت ۱۴ قرن، هنوز محکم‌ترین مقر دینی به شمار می‌روند و گذشت زمان و تبلیغات دشمن نتوانسته است؛ این پایگاه اسلام را منزوی کند. در قرآن مجید و گفتار معصومان، فضیلت‌های فراوانی برای مسجد بیان شده است.

انتهای خبر/

درباره نویسنده

لینک کوتاه خبر

نظر / پاسخ از