سلامت

 در گفتگو با خبرنگار شبکه اطلاع‌رسانی «رهیاب» پیرامون تهدیدها، چالش‌ها و مسائل نظام سلامت اظهار کرد: نظام سلامت طبق تعریف سازمان جهانی بهداشت عبارت است از «مجموعه بزرگی از سازمان‌ها، نهادها، منابع و امکاناتی است که مستقیم و غیرمستقیم در ارتقای سلامت جامعه نقش‌آفرینی می‌کنند.» بخش سلامت که زیر مجموعه نظام سلامت است شامل «مجموعه سازمان‌ها، نهادها و برنامه‌هایی است که مستقیم در ارتقای سلامت جامعه نقش ایفا می‌کنند»، است.

وی افزود: اگر اجزای منظومه نظام سلامت هماهنگ عمل نکنند باعث ایجاد ناهماهنگی و چالش در بخش سلامت خواهد شد و تلاش‌های بخش سلامت برای ارتقای سلامت ناکام خواهد بود.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اهواز گفت: بیش از ۷۰ درصد سلامت جامعه خارج از بخش بهداشت تأمین می‌گردد و لذا راه‌حل ارتقای پایدار و مؤثر سلامت جامعه در هماهنگ‌کردن سایر بخش‌ها و زیر سیستم‌ها با بخش سلامت کشور است.

وی بیان کرد: بخش سلامت درگیر چالش‌ها و مسائل خرد و کلان با منشأ درون‌زا و برون‌زاست و مرتفع ساختن این مشکلات نیازمند تغییر رویکرد، برنامه‌ریزی دقیق و اقدام مؤثر است.

امین ترابی‌پور بیان کرد: نظام پرداخت و مشوق‌های مالی در بخش سلامت «هم کارکنان، پزشکان و اساتید» مبتنی بر عملکرد و نتیجه نیست و به همین دلیل بهره‌وری نیروی انسانی در این بخش پایین است و با توجه به وظیفه خطیر بخش سلامت، لازم است مدل بهینه‌ای برای مدیریت منابع مالی و انسانی ارائه گردد.

وی افزود: شتاب و پویایی در عرصه تولید فن آوری سلامت و محصولات دانش‌بنیان در برخی دانشگاه‌های علوم پزشکی بخصوص دانشگاه‌های بزرگ کند و ضعیف است و از آن جا که این موضوع شاخص کلیدی در عملکرد دانشگاه‌ها بخصوص در سال رشد تولید و مهار تورم محسوب می‌شود، نیازمند توجه جدی و اقدامات عملیاتی است.

ترابی‌پور در خصوص منابع مصرف در طرح‌های تحقیقاتی منجر به اثرگذاری و رفع مشکلات اجتماعی نمی‌شود، گفت: این طرح‌ها نیازمند تغییر جهت، سیاست و رویکرد تحقیقاتی در بخش سلامت است. اقدامات خوبی در دو سال اخیر شروع شده و اگر قدم بعدی کاربردی‌کردن تحقیقات و پاسخگویی پژوهشی دانشگاه‌ها باشد، هدف مطلوب حاصل می‌شود بدون شک تحقیقاتی که آلوده به رانت و تخلف باشد نمی‌تواند مرجع تصمیم‌گیری‌های سیاست‌گذارانه و گره‌گشای مشکلات جامعه باشد.

وی افزود: تقریباً در اکثر دانشگاه‌ها برنامه مدون توسعه و پیشرفت متناسب اسناد بالادستی و ظرفیت‌های استانی وجود ندارند و اگر هم هست مبنای حرکت و اقدام نیست.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اهواز با اشاره به این که بنا بر تحقیقات موجود و گزارش‌های میدانی، در برخی استان‌ها کیفیت خدمات درمانی که مؤلفه اصلی رضایتمندی جامعه است مطلوب نیست و نیازمند مدیریت و برنامه‌ریزی جدی در این زمینه است، بیان کرد: عدم اجرای پروتکل‌های درمانی، راهنماهای بالینی، عدم گزارش‌دهی خطاهای پزشکی، هدررفت منابع مصرفی بیمارستانی و... از مصادیق و علل افت شاخص کیفیت است.

وی یکی از ویژگی‌های بخش سلامت را وجود تجهیزات و فن آوری سرمایه‌ای و گران‌قیمت دانست و عنوان کرد: بر اساس تحقیقات انجام شده، وضعیت استهلاک تجهیزات سرمایه‌ای که ناشی از ضعف مدیریت در نگهداشت تأسیسات و تجهیزات است مناسب نبوده و نیازمند بهبود و برنامه‌ریزی و مداخلات مدیریتی و فنی است و از همین ناحیه است که ارائه خدمات دچار اختلال می‌شوند و هزینه‌های زیادی هم بر سیستم تحمیل می‌شود.

امین ترابی‌پور گفت: لازمه خدمات رضایت‌بخش در بخش سلامت نظارت فعال، هوشمند و پیگیرانه است. عرصه خطیر سلامت نیازمند برنامه‌های بازرسی و نظارت چالاک‌تر و فعال‌تر است.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اهواز بیان کرد: کماکان مسئله تعارض منافع مدیران ارشد بخش سلامت مانع بزرگی در مسیر تعالی سلامت است و علی‌رغم تأکیدات قانونی و وجود تجارب جهانی در رفع این مانع کلیدی، هنوز وزارت بهداشت و سیستم سلامت کشور از تعارض منافع مدیران رنج می‌برد.

وی افزود: مدیران بخش سلامت کشور و رؤسای دانشگاه‌های علوم پزشکی در سال رشد تولید و مهار تورم، با شاخص کارآفرینی، اشتغال‌زایی و تولید محصول ارزشیابی شوند و نسبت به شعار سال پاسخگو باشند.

امین ترابی‌پور گفت: ظرفیت‌های درآمدزایی دانشگاه‌ها بر اساس سیاست‌های کلان فعال نمی‌باشد و مدیران با تکیه بر بودجه دولتی عمل می‌کنند. با نگاه صرف بودجه محور نمی‌توانند در چالش‌های جدید مدیریت در نظام پیچیده سلامت گام برداشت؛ لذا سازمان‌های بهداشتی و دانشگاه‌های علوم پزشکی از نقش مصرف‌کننده باید به دانشگاه‌های تولیدکننده و صادرکننده تبدیل شوند.

وی بیا بیان این که نگاه به‌سلامت باید نگاهی جامع باشد و نگاه صرفاً پزشکی و درمانی نتیجه‌ای جز تولید تورم، افزایش هزینه و پرت منابع در برنخواهد داشت بیان کرد: خلق سلامت خوب برای جامعه وظیفه اصلی نظام سلامت، وزارت بهداشت و دانشگاه‌های علوم پزشکی است. طبق گزارش‌های موجود و تحقیقات صورت‌گرفته برخی از بیماری‌های مزمن و پیچیده درحال‌رشد هستند و این روند می‌تواند هزینه‌های نظام سلامت و جامعه را برای سه تا پنج سال آینده به‌شدت افزایش دهد؛ لذا لازم است برنامه‌ریزی‌های بهداشتی از سطح تشکیل جلسات و گزارش‌دهی خارج و به اقدامات میدانی مبتکرانه و مؤثر تبدیل شوند.

دکتر امین ترابی‌پور عنوان کرد: با توجه به تهدیدات زیستی فراوان در سال‌های اخیر، تأکید بر استقرار برنامه‌های پدافند غیرعامل «با تأکید بر تهدیدات زیستی» یک ضرورت حیاتی در همه سازمان‌ها بخصوص سازمان‌های بهداشتی است «در حال حاضر این واحد در دانشگاه‌های علوم پزشکی وجود ندارد یا فعال نیست».

وی افزود: در حوزه مدیریت منابع و زنجیره تأمین و خرید کالا و ملزومات به دلیل عدم استقرار نظام بهینه‌سازی زنجیره تأمین کالا و تاخیر در فرایند تأمین و خرید، دانشگاه‌های علوم پزشکی سالانه مشمول افزایش هزینه‌های قابل‌پیشگیری زیادی می‌شوند.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اهواز گفت: نظام اولویت‌بندی و تخصیص بودجه در دانشگاه‌ها بر اساس برنامه راهبردی، سند توسعه، سند سیاست‌های کلی و... نیست و عموماً بودجه مبتنی بر برنامه عملیاتی تخصیص نمی‌یابد که در نهایت باعث انحراف بودجه از اهداف می‌شود.

وی بیان کرد: در حال حاضر عملکرد اجتماعی و نظام پاسخگویی اجتماعی در دانشگاه‌های علوم پزشکی تعریف دقیقی ندارد و علی‌رغم اهمیت این موضوع، هنوز برنامه مدونی برای فعالیت‌های اجتماعی دانشگاه‌ها تدوین نشده است.

امور خیریه و اقدامات جهادی دانشگاه‌ها از مصادیق عملکردهای اجتماعی و شاخص‌های پاسخگویی اجتماعی دانشگاه‌ها هستند که نیازمند ساماندهی و نمود بیشتری است.

انتهای خبر/