به گزارش شبکه اطّلاع‌رسانی «رهیاب»؛ امام جواد (ع)، دهم رجب سال ۱۹۵ قمری در مدینه به دنیا آمدند و در سن هشت‌سالگی یا به روایتی در سن ۹ سالگی به امامت رسیدند.

قبل از تولد جوادالائمه، به دلیل فرزند نداشتن امام رضا (ع)، برخی از واقفیان در امامت او تردید کردند. زمانی که جوادالاَئمه به دنیا آمد، امام رضا (ع) او را مولودی پربرکت برای شیعیان خواند بااین‌حال پس از تولد حضرت جواد نیز برخی از واقفیان، انتساب او به امام رضا (ع) را منکر شدند. دلیل آن را می‌گفتند جوادالاَئمه از نظر چهره به امام رضا شباهت ندارد؛ تا اینکه قیافه‌شناسان را حاضر کردند و آنان امام جواد (ع) را فرزند امام رضا (ع) دانستند.

امامت در کودکی و سرگردانی شیعیان

امام جواد کم‌سن‌ترین امام بین امامان شیعه بود او در سن هشت‌سالگی به امامت رسید پایین‌بودن سن ایشان سبب شد شماری از اصحاب امام رضا (ع)، در امامت او تردید کنند: برخی به عبدالله بن موسی برادر امام رضا پیوستند؛ اما طولی نکشید از او روی گرداندند عده‌ای هم به برادر دیگر امام رضا احمد بن موسی شاه‌چراغ را امام خواندند و گروهی به واقفیه پیوستند؛ اما بیشتر اصحاب امامت محمد بن علی (ع) را پذیرفتند.

اینکه شخصی در سن کودکی به چنین مقام معنوی دست پیدا کند، پیش از امام جواد (ع) نیز همان‌گونه که در قرآن آمده است، در طول تاریخ اتفاق افتاده است؛ چنانچه در آیه هفده سوره مریم می‌خوانیم که «ما به حضرت یحیی (ع) درحالی‌که کوچک (صبی) بود، حکم دادیم».

در مورد حضرت عیسی (ع) هم، چنین چیزی رخ‌داده بود و این پیامبر بزرگوار در حالی که به عبارت قرآن کریم در گهواره بودند؛ یعنی در آغوش مادرش حضرت مریم بود به دلیل مقام والای معنوی که نزد خداوند متعال داشت و البته با معجزه حضرت حق، توانست با مردم سخن بگوید.

باوجوداینکه در طول تاریخ چنین حوادث و در واقع معجزاتی ازاین‌قبیل به خواست خداوند، رخ‌داده بود، با این وجود در زمان امام محمدتقی (ع)، برخی از مردم نمی‌توانستند چنین چیزی را به طور کامل و قطع به‌یقین بپذیرند، درصورتی‌که امام رضا (ع) پیش از این، سن امامت فرزند خود را به مردم گفته بودند.

برخی از شیعیان برای اینکه از این مطلب اطمینان کافی پیدا کنند که واقعاً حضرت جواد (ع) در چنین سنی به امامت رسیده و علم امامت دارند، مکرراً نزد ایشان می‌رفتند و سؤالات علمی و دینی زیادی از امام جواد (ع) می‌پرسیدند تا در واقع دلشان مطمئن شود.

از نگاه امام خمینی، امام جواد (ع) در اختلافات فکری شیعیان ازجمله درباره ائمه (ع) و حدود اختیارات آنان، راه درست را به آنان نشان می‌داد و جایگاه اهل‌بیت (ع) را برای آنان روشن می‌ساخت و یادآور می‌شد از راه ائمه (ع) باید پیروی کنند و از راه‌ورسم آنان نباید تخلف کنند.

امام جواد (ع) همانند دیگر ائمه (ع) امامت، رهبری و خلافت از پیامبر (ص) را حق امام معصوم (ع) می‌دانست و دیگر حاکمان را نامشروع می‌شمرد و همواره در راه معرفی ائمه (ع) به مردم و احقاق حقوق آنان تلاش می‌کرد.

ازدواج

مأمون عباسی به دلیل آنکه امام جواد (ع) را زیر نظر بگیرد و از رفت‌وآمدهای ایشان مطلع شود، دختر خود را به عقد امام جواد (ع) در آورد، امام جواد (ع) هم از آنجا که در شرایط اضطرار و اجبار قرار گرفته بود، ناچار به این وصلت شد.

ارتباط با شیعیان

امام جواد (ع) از طریق شبکه وکالت، به لحاظ سیاسی جامعه را مدیریت می‌کردند از آنجا که رفت‌وآمدهای امام جواد (ع) تحت‌نظر کارگزاران و مأموران خلیفه عباسی بود، ایشان از طریق شبکه وکالت و از طریق یاران خود در شهرها و دیار مختلف، از جمله بصره، ری، همدان، قم، سیستان و اهواز با مردم و شیعیان در ارتباط بودند و مسائل و مشکلات آنان رفع می‌کردند.

ایشان به دلیل آنکه بتوانند برخی از مشکلات و فشارها از روی اقشار مختلف مردم بردارند و بزرگان شیعه را در جریان اخبار حکومت قرار دهند، به بزرگان شیعه توصیه می‌کردند که تا آنجایی که می‌توانند برخی مناصب دولتی را برعهده بگیرند.

حسن بن عبدالله نیشابوری، از بزرگانی بود که حکومت سیستان را پذیرفته بود، حکم بن علیا اسدی نیز با حکومت بر بحرین، با توجه به سفارش امام جواد (ع) سعی می‌کرد تا در جریان احوال و اوضاع جامعه آن روزگار قرار گیرد، چنین اشخاصی برخی اوقات تا می‌توانستند به خلیفه نزدیک می‌شدند تا در جریان اوضاع قرار گیرند و همچنین قدری از فشار روی مردم بکاهند.

نامه امام رضا (ع) به فرزندش امام جواد (ع)

امام رضا (ع) به فرزندشان با نوشتن نامه‌ای سفارش می‌کنند که پسرم، وقتی می‌خواهی از کوچه‌ها عبور کنی از مسیرهای پر رفت‌وآمد عبور کن، تا مردم با تو برخورد داشته باشند و با ارتباط با امامشان بتوانند مسائل و مشکلات خود را با تو در میان بگذارند، این در حالی است که کارگزاران خلیفه نمی‌خواهند تو با مردم در ارتباط باشی.

همچنین در این نامه، امام رضا (ع) خطاب به امام جواد (ع) می‌فرمایند: پسرم به‌اندازه کافی همیشه مقداری پول همراه خودت داشته باش و هرکس که از تو تقاضای مال کرد، به او ببخش، چراکه خلیفه می‌خواهد تا تو در میان مردم بخیل باشی.

این دستور امام رضا (ع) و سفارش ایشان به امام جواد (ع) دررابطه‌با بخشیدن مال به نیازمندان، موجب شد تا امام جواد (ع) به صفت «جواد» به معنای بخشنده معروف شوند؛ از آنجا که ائمه (ع) بعد از شهادت، به اوج حیات طیبه می‌رسند، این صفات ایشان پس از شهادتشان نیز جاری و ساری است، امام محمدتقی (ع) در سن ۲۵سالگی به دست همسرش، ام‌الفضل «دختر مأمون عباسی» در سی‌ام ذی‌القعده سال ۲۲۰ قمری مسموم شده و به شهادت رسیدند.

جود و بخشش زیاد به دیگران

باب‌الحوایج از ترکیب دو واژه باب به معنای درب و حوائج به معنای نیازها شکل‌گرفته و علت استفاده آن بدین خاطر است که انسان برای رفع نیاز و خواسته خود باید وسیله‌ای داشته باشد تا به کمک آن نیاز خود را مرتفع کند و در این میان، کسانی که واسطه فیض الهی می‌شوند تا از طریق آن‌ها مشکلات انسان حل شود ازاین‌روی به این بزرگوار، باب‌الحوایج گفته می‌شود.

همه امامان بزرگوار، در همه جهات دنیوی و اخروی، هادی و ناصرند اما هر کدام از امامان ما در یکی از ابعاد، ظهور و بروز بیشتری دارند. مثلاً در بین عرفاً و علما معروف است که اگر کسی از خداوند متعال، علم بخواهد به وجود مقدس امام باقر علیه‌السلام و امام صادق علیه‌السلام توسل پیدا کند. یا اگر کسی طالب معنویت است به حضرت علی علیه‌السلام متوسل شود.

ازاین‌رو، مشهور در بین فقها و علما و اهل معنا این است که برای طلب رزق‌وروزی در دنیا و برآورده‌شدن حاجات مادی و دنیوی، توسل به امام جواد علیه‌السلام بسیار مجرّب است و این هم فقط صرف ادعا نیست. هم از زبان بزرگان نقل شده و هم به تجربه ثابت شده که توسل به ایشان سبب گشایش گره‌های مالی و اقتصادی می‌شود که خود مردم متدین ما تجربه کرده‌اند و در حکایات و احوالات مؤمنان، بسیار ذکر شده است و اساساً لقب ایشان، جواد است و جود، وصف کسی است که زیاد می‌بخشد و لذا اعطای این لقب برای ایشان بی‌جهت نبوده است.

بر همین اساس است که مشهور شده اگر کسی می‌خواهد از خدا علم طلب کند امام باقر و امام صادق (ع) را واسطه قرار دهد و اگر خواستار رزق‌وروزی دنیوی است و حاجت این جهانی دارد به امام جواد علیه‌السلام که به جود و بخشش شهرت دارند توسل کند و این مسئله هم به تجربه میان مردمان ثابت شده و هم از زبان بزرگان نقل شده است.

امام رضا علیه‌السلام بر اساس نصبی که از رسول اکرم (ص) و حضرت امیر (ع) به ایشان رسیده بود، فرزندشان را به جواد (ع)، زکی و تقی ملقب فرمودند و نیز علاوه بر این سه لقب، امام نهم شیعیان دارای القاب دیگری همچون قانع، مرتضی، نجیب، منتخب، متقی، متوکل، المختار و عالم نیز هستند؛ همچنین آن حضرت در میان شیعه و سنی به باب المراد نیز شهرت دارند.

سید بن طاووس در کتاب مُهَجُ الدّعَوات حرزی از وی برای درامان‌ماندن مأمون عباسی نقل کرده است که به حرز امام جواد (ع) مشهور است.

شهادت امام جواد(ع)

بعد از مرگ مأمون برادرش معتصم جانشین او شد معتصم از آن جای که معتصم نمی‌توانست محبوبیت امام را در بین شیعیان تحمل کند و ترس از این که امام از ام‌الفضل صاحب فرزندی شود و خلافت را در دست بگیرد از طریق همسر امام ام‌الفضل دختر برادرش او را به ترغیب به قتل امام کرد ام‌الفضل هم که هیچ فرزندی از امام نداشت انگوری را زهرآلود کرد و به نزد امام مظلوم آورد امام هم از آن انگور زهرآلود میل نمودند اثر زهر در بدن امام ظاهر شد در آن لحظه ام‌الفضل از کرده خود پشیمان شد و شروع به گریه‌کردن کرد؛ اما امام گفت حال که مرا مسموم کردی گریه و زاری می‌کنی سپس حضرت فرمودند: به خدا سوگند به بیماری دچار می‌شوی که راه درمان ندارد در گذر زمان ام‌الفضل دچار بیماری شد که درمان نداشت تا آنکه از حرم معتصم بیرون آمد و هر آنچه را داشت در راه درمان خرج کرد و چنان گرفتار شد که دست نیاز به‌سوی مردم دراز می‌کرد و با بدترین حال ممکن از دنیا رفت.

امام در ۲۹ ذی‌القعده به شهادت رسیدند. پیکر پاک و مطهر او را در کنار جدش موسی بن جعفر (ع) در مقبره قریش در کاظمین به خاک سپردند او جوان‌ترین امام شیعیان هنگام شهادت بوده است و سن او هنگام شهادت را ۲۵ سال گفته‌اند بعد از امام جواد (ع) پسرش امام هادی (ع) به امامت رسیدند. 

انتهای خبر/